De Maasplassen zijn kunstmatige meren aan de Maas in het Limburgse Maasland. Ze liggen zowel in Belgisch- als Nederlands-Limburg. Hun gezamenlijke oppervlakte bedraagt ongeveer 30 km². Elerweerd is een ontgrindsgebied dat na 2034 een Maasplas zal worden.
De Maasplassen zijn grindgaten, ze ontstonden door de winning van grind dat er voorkomt dankzij afzetting door de Maas. Grindwinning aan de Maas begon al in de 19e eeuw. Na de Tweede Wereldoorlog begonnen ondernemingen de uiterwaarden grootschalig af te graven. Na 1990 is de grindwinning afgebouwd, al wordt er nog op enkele plaatsen grind gedolven.
De grindgaten bleven als grote littekens in het dal van de Maas achter. Een nieuwe bestemming werd gevonden in de waterrecreatie. Er kwamen stranden, watersportgebieden, natuurgebieden, jachthavens en campings. Het plassengebied tussen Thorn en Roermond vormt een 15 km² groot aaneengesloten recreatiegebied. Veel Maasplassen in België maken deel uit van het Rivierpark Maasvallei.