| Materieel '36 | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
Treinstel 252 in het Spoorwegmuseum; 2023.
| ||||
| Product | Elektrisch treinstel | |||
| Type | Electrisch Treinstel EL2 / EL3 / ELD3 / ELD4 | |||
| Aantal | Vanaf 1937: 53 / 37 Vanaf 1942: 24+29 / 37 Vanaf 1950: 5+19+13 / 25 | |||
| Serie | Vanaf 1937: EL2: 211-263 | |||
| Fabrikant | Allan en Beijnes | |||
| Vervoerder | NS | |||
| Huisstijl | Donkergroen | |||
| Bouwjaar | 1936-1938 | |||
| Indienststelling | 1937 | |||
| Uit dienst | 1970 | |||
| Samenstelling | Vanaf 1937: EL2: Ck + BCk | |||
| Asindeling | Bo'2Bo' | |||
| Spoorwijdte | 1435 mm | |||
| Massa | EL2: 79 ton
ELD3: 143 ton Vanaf 1942: EL2 => ELD3: 105 ton ELD3 => ELD4: 181 ton Vanaf 1950: EL2 => EL3: 106 ton | |||
| Lengte over buffers | EL2: 44,0 m
ELD3: 72,2 m Vanaf 1942: EL2 => ELD3: 62,2 m ELD3 => ELD4: 95,6 m Vanaf 1950: EL2 => EL3: 62,1 m | |||
| Breedte | 2.782 mm | |||
| Hoogte | 3.667 mm | |||
| Maximumsnelheid | 125 km/u | |||
| Dienstsnelheid | 110 km/u | |||
| Vloerhoogte | 1.171 mm | |||
| Deuren | EL2: 12
ELD3: 18 | |||
| Deurbreedte | 600 mm (smal)
1.225 mm (breed) | |||
| Aantal zitplaatsen | EL2: 24 zitplaatsen 2e klas en 96 zitplaatsen 3e klas
ELD3: 48 zitplaatsen 2e klas en 144 zitplaatsen 3e klas. Vanaf 1942: EL2 => ELD3: 24 zitplaatsen 2e klas en 128 zitplaatsen 3e klas ELD3 => ELD4: 48 zitplaatsen 2e klas en 224 zitplaatsen 3e klas. Vanaf 1950: EL2 => EL3: 24 zitplaatsen 2e klas en 152 zitplaatsen 3e klas | |||
| Aantal staanplaatsen | EL2: 64
ELD3: 80 | |||
| Techniek | ||||
| Stroomsysteem | 1,5 kV gelijkspanning | |||
| Vermogen | EL2: 662 kW
ELD3: 1.324 kW | |||
| Koppeling | Scharfenberg | |||
| ||||
Mat '36 (voluit: Materieel '36), is de naam van elektrisch stroomlijnmaterieel voor personenvervoer, zoals door de Nederlandse Spoorwegen aangeschaft van 1936 tot 1942.
De naam is, zoals bij een aantal andere series, afgeleid van het jaar waarin het materieel ontworpen en besteld werd. De vorm was gebaseerd op die van de dieselelektrische treinstellen van het type Mat '34, ook wel bekend als Diesel-drie. In totaal zijn 90 van deze treinstellen gebouwd en geleverd.
Het elektrische stroomlijnmaterieel bestond uit een voorserie Mat '35 van acht tweerijtuigstellen voor de lijn Rotterdam - Hoek van Holland (in dienst eind 1935) en een aantal vervolgseries.
De serie Mat '36 bestond uit 53 tweerijtuigstellen (211-263) en 37 drierijtuigstellen (601-637). De van oorsprong tweedelige stellen hadden Jacobsdraaistellen (waarbij twee rijtuigbakken op een gemeenschappelijk draaistel rusten). De van oorsprong driedelige stellen hadden een klassieke oplegging, waarbij elke rijtuigbak op twee aparte draaistellen rustte. Door de elektrische en pneumatische verbindingen in de Scharfenbergkoppelingen konden de stellen in treinschakeling rijden met de treinstellen Mat '35, Mat '40, Mat '46 en Mat '54.
Een deel van de treinstellen (29 tweerijtuigstellen en alle drierijtuigstellen) is vanaf 1942 verlengd door toevoeging van een extra middenbak, hierbij werden de tweerijtuigstellen verlengd tot drierijtuigstellen en de oorspronkelijke drierijtuigstellen verlengd tot vierrijtuigstellen. Het tot drierijtuigstellen verlengde materieel werd vernummerd in de serie 401-429. Het tot vierrijtuigstellen verlengde materieel en de resterende tweerijtuigstellen behielden de oude nummers.
In de Tweede Wereldoorlog ging een deel van het materieel door oorlogshandelingen verloren en een aantal treinstellen werd afgevoerd in oostelijke richting. Een deel hiervan kwam na de oorlog niet meer in dienst. Van de oorspronkelijk 90 treinstellen kwamen er na de oorlog 61 weer in dienst. Het overige materieel werd na de oorlog hernummerd om weer aaneengesloten reeksen te krijgen, waarbij de treinstellen met de hogere nummers werden vernummerd om de nummers van de verloren gegane treinstellen op te vullen. Na 1950 werden nog eens 13 tweerijtuigstellen door toevoeging van een extra middenbak verlengd tot drierijtuigstellen en vernummerd in de serie 441-453. Een verschil met de serie 401-419 was dat de middenbak van de serie 401-419 was voorzien van een bagageruimte en de middenbak van de serie 441-453 niet.
Mat '36 stond model voor het naoorlogse Mat '46, dit omdat na de Tweede Wereldoorlog snel behoefte was aan nieuw materieel.
Mat '36 deed met name dienst in het westen en het midden van het land. Vanaf het midden van de jaren 60 werd de serie afgevoerd en vervangen door Mat '64. Ter voorkoming van nummerdoublures van dit nieuwe materieel, dat de nummers 401-438 kreeg, werden de vier nog resterende treinstellen Mat '36 uit de serie 401-419 vernummerd in 437-440.