NS 1100 (elektrische locomotief)

NS 1100
De geel-grijze 1147 met intercityrijtuigen in Eindhoven
Aantal	60
Nummering	1101-1160
Fabrikant	Alsthom
Bouwjaar	1950
Uit dienst	1999
Asindeling	Bo' Bo'
Spoorwijdte	1435 mm
Massa	83 ton (met botsneus) 80 ton (zonder neus) - elektrisch deel: 27,5 ton - pneumatisch deel: 2,9 ton - mechanisch deel: 42,6 ton - ballast: 6 ton
Aslast	20 ton (zonder neus)
Lengte over buffers	14.184 mm (met botsneus) 12.984 mm (zonder neus)
Breedte	2.988 mm
Maximumsnelheid	130 km/u
Stroomsysteem	= 1.500 V
Vermogen	2.030 kW
Trekkracht	155 kN
Tractiemotoren	4
Treinbeïnvloeding	ATB-EG
Remsysteem	directe rem eenleidingrem
Bufferafstand	60 mm
Afstand draaistelpivots	6.000 mm
Radstand draaistel	2.950 mm
Dakhoogte onder stroomafnemer	3.750 mm
Draaistel boven stroomafnemer	4.416 mm
Diameter wiel	1.250 mm
Portaal    Verkeer & Vervoer

De NS-locserie 1100 is een elektrische locomotief die tussen 1950 en 1999 werd ingezet door de Nederlandse Spoorwegen.

In de jaren na de Tweede Wereldoorlog werd het zwaar beschadigde spoorwegbedrijf opnieuw opgebouwd en aansluitend voor een groot deel geëlektrificeerd. Na de lijnen in het westen en midden van het land die al in de jaren dertig onder de draad waren gebracht, kwamen vanaf 1948 ook andere lijnen aan de beurt. Naast de aanschaf van stroomlijnmaterieel voor de reizigersdienst werden nu ook op grotere schaal elektrische locomotieven aangeschaft.

Na de beginperiode met gehuurde locomotieven uit Engeland en Frankrijk en de tien Zwitserse NS-locomotieven van de serie 1000, werden tussen 1950 en 1956 nog eens honderd elektrische locomotieven aangeschaft. Hiervan waren er 75 van Frans fabricaat en afgeleid van Franse locomotieven.

De NS-serie 1100 was gebaseerd op de vierassige SNCF-loc BB 8001 en de serie BB 8100. De eerste vijftig NS-locs en de eerste 136 Franse locs werden tussen 1948 en 1952 tegelijkertijd gebouwd door onder andere Alsthom te Belfort. Na nog een serie van 34 stuks voor de SNCF werden in 1956 nog tien locomotieven aan de NS nageleverd met de nummers 1151-1160. Locomotieven van dit type werden toen ook geleverd aan de spoorwegen in Marokko. Met het toenemende aantal geëlektrificeerde spoorlijnen werd in juli 1954 nog aan een vervolgbestelling van vijf stuks gedacht. Deze 1161-1165 zijn echter nimmer gebouwd.^[1]

De 1101-1150 werden afgeleverd in de nieuwe turkooise kleur die de NS in 1950 invoerde. Ook de tegelijkertijd afgeleverde rijtuigen Plan D kregen deze kleurstelling. Omdat het turkoois erg besmettelijk was (er reden nog stoomlocomotieven) werden de elektrische locs en de rijtuigen halverwege de jaren vijftig Pruisisch blauw geschilderd. De 1151-1160 werden in het Pruisisch blauw afgeleverd. In de jaren zeventig werd ook een groot aantal locs in de NS-huisstijlkleuren geel-grijs geschilderd. Doordat het stoot- en trekwerk aan de draaistellen was bevestigd en door de geringe lengte en korte afstand tussen de draaistellen liepen de locs soms zeer onrustig. Menig machinist is door dat schudden van zijn stoel geworpen. Door de jaren heen heeft men van alles geprobeerd om de rijeigenschappen te verbeteren.

De 1100-en waren ruim dertig jaar lang voor allerlei soorten treinen in het hele land aan te treffen. Vanaf de komst van de 1600-en in de jaren tachtig kwamen de 1100-en op het tweede plan.

1. ↑ Diesel-Elektrische locomotieven NS-serie 2600 en NS-loc 2801, Paul Henken, blz 55