Nacht van Schmelzer

De Nacht van Schmelzer was een Tweede Kamerdebat van 13 op 14 oktober 1966 waarin fractievoorzitter van de Katholieke Volkspartij (KVP) Norbert Schmelzer een motie indiende en aangenomen kreeg tegen het kabinet-Cals, waarvan zijn eigen partij samen met de Partij van de Arbeid (PvdA) en de Anti-Revolutionaire Partij (ARP) deel uitmaakte. De nacht vormde het einde van de algemene beschouwingen over de rijksbegroting 1967, die op 11 oktober waren gestart. Het kabinet had voor stemming aangegeven dat de motie onaanvaardbaar was en bood op 15 oktober zijn ontslag aan.

De Nacht van Schmelzer versterkte een aantal ontwikkelingen. Binnen de PvdA had het gegroeide wantrouwen tegenover de KVP het gevolg dat de polarisatiestrategie werd ingezet en Nieuw Links binnen de partij groeide. De Nacht versterkte de electorale achteruitgang van de KVP die ingezet was door de ontzuiling. In 1968 kwam het tot een afsplitsing van christen-radicalen die zich verenigden in de Politieke Partij Radikalen. Anderzijds droeg de Nacht bij aan de vorming van het Christen-Democratisch Appèl (CDA), dat in 1980 werd opgericht. Partijen die tegen de gevestigde orde in gingen, zoals de Boerenpartij en de op 14 oktober 1966 opgerichte Democraten 66, wonnen door de Nacht aan populariteit bij de Tweede Kamerverkiezingen van 1967.