Het 1 guldenstuk of gulden is een Nederlandse munt die vanaf het einde van de 13e eeuw tot 28 januari 2002 heeft gecirculeerd. De eerste gulden (betekent "gouden") werd florijn genoemd, naar de Florentijnse lelie uit het wapen van de stad Florence, waar in 1252 de eerste belangrijke gouden munt sinds de Karolingische tijd werd geslagen. Deze munt had op de ene zijde een afbeelding van de stadspatroon Sint-Jan de Doper en op de andere kant de lelie uit het wapen van de stad Florence. Deze munt werd in geheel West-Europa nagebootst, in de Nederlanden voor het eerst door Jan III van Brabant. Daarmee is ook de herkomst verklaard van het altijd gebruikte ƒ-teken voor de gulden. De gulden kon al in de 17e eeuw geen florijn meer worden genoemd omdat dat een muntstuk was van 28 stuiver (de gulden had een waarde van 20 stuiver). In 1378 kwam de Hollandse gulden van graaf Willem V in omloop. Daarna voerden verschillende vorsten en heersende edellieden hun eigen gulden in, die in het begin bijna allemaal een afbeelding van St.-Jan droegen. Alle Nederlandse gewesten, met uitzondering van Groningen, slaan aan het einde van de 15e eeuw hun eigen guldens. Groningen heeft het tot de 17e eeuw gedaan met de Emdense gulden uit het naburige Oost-Friesland, om vervolgens alsnog zelf munten te gaan slaan.
Voor de Nederlandse 1 guldenmunt van Wilhelmina tussen 1922 en 1945, zie 1 gulden Wilhelmina (1922-1945).