Al in 1887 vond in Slikkerveer een open Nederlands kampioenschap schaatsen plaats: de mannen reden een Nederlandse mijl. In de finale versloeg de Engelsman Charles Tebbit de Nederlanders Willem-Jan van Vollenhoven, de grootvader van Pieter van Vollenhoven, en Klaas Pander. Het eerste Nederlands kampioenschap allround voor mannen onder de auspiciën van de Koninklijke Nederlandsche Schaatsenrijders Bond (KNSB) vond plaats in 1901 in Leeuwarden. Winnaar werd Eeko Banning.
De Nederlandse kampioenschappen allround voor vrouwen worden georganiseerd sinds 1955. Het eerste toernooi was een officieus toernooi, waarin slechts drie afstanden werden verreden (de 500, 1000 en 1500 meter). Van 1956 tot en met 1982 werd gestreden in de vorm van de minivierkamp, die bestaat uit de 500, 1000, 1500 en 3000 meter. Vanaf 1983 rijden de vrouwen de gewone kleine vierkamp.
Sinds 1969 bestaat er een Nederlands kampioenschap sprint en vanaf 1987, exact 100 jaar na het eerste kampioenschap, worden er ook Nederlandse kampioenschappen per afstand georganiseerd.