Neutraal Moresnet

Moresnet neutre Neutral-Moresnet
←  1816 – 1920  →
(Details)
Kaart
■ Limburg (Nederland) ■ Luik (België, voorheen Nederland) ■ Neutraal Moresnet ■ Rijnprovincie (Pruisen)
Algemene gegevens
Hoofdstad	Kelmis
Oppervlakte	3,44 km²[1]
Bevolking	256 (1816)[2] 2572 (1858)[n 1][3] 3432 (1903)[n 2][4]
Talen	Duits, Frans, Nederlands, Kelmeser platt,[4] Esperanto[n 3][5]
Religie(s)	Rooms-katholiek, protestant[4]
Munteenheid	Franse frank (off.), Belgische frank, Reichsmark[6]
Regering
Regeringsvorm	Condominium
Staatshoofd	Koning van Verenigd Koninkrijk der Nederlanden, België (vanaf onafhankelijkheid), Pruisen (vanaf 1871 keizer van Duitsland, vervolgens Rijkspresident)
Geschiedenis
- Traktaat van Aken	1816
- WOI	1914
- Vrede van Versailles	1920

Neutraal Moresnet, officieel Het Onverdeelde Gebied van Moresnet, niet te verwarren met Neu-Moresnet, was van 1816 tot 1920 een neutraal gebied^[7] met een oppervlakte van amper 344 hectare dat toebehoorde aan zowel het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden (vanaf 1830 aan de nieuwe staat België) als aan Pruisen (vanaf 1871 Duitsland). Het gebied, in de vorm van een stompe driehoek, lag ten zuiden van de Vaalserberg en reikte tot aan de hoofdweg van Aken naar Luik.

In de Eerste Wereldoorlog werd het bezet door Duitsland en na afloop door België. Uiteindelijk werd het door België definitief ingelijfd en sindsdien maakt het deel uit van de provincie Luik. Neutraal Moresnet werd voornamelijk bevolkt door Belgen (vanaf de onafhankelijkheid), Pruisen (vanaf 1871 Duitsers) en Nederlanders (in mindere mate vanaf de Belgische onafhankelijkheid). In augustus 1914 werden alle inwoners genaturaliseerd tot Duitser.

Neutraal Moresnet ontstond na de definitieve val van Napoleon, nadat de Nederlanden en Pruisen het bij de herindeling van Europa niet eens werden over het bezit van een waardevolle zinkgroeve bij Kelmis in de toenmalige gemeente Moresnet. Het stond bekend als een zinkexporteur, een belastingparadijs, een smokkelvrijplaats, een gokoord en korte tijd als potentiële Esperantostaat.

Een van de cartografische bijzonderheden was dat het met België, Nederland en Duitsland een vierlandenpunt had, of beter gezegd een 'viergrenzenpunt', want Neutraal Moresnet was niet echt een onafhankelijke staat.^[8]

1. ↑ Herbert Ruland, 1816-1919: Das 'Vergessene Land' von Neutral-Moresnet, noot 2
2. ↑ Dröge, p. 45
3. ↑ Dröge, p. 97
4. ↑ ^{a b c} Van Reybrouck
5. ↑ Dröge, p. 195
6. ↑ Dröge, p. 58
7. ↑ Neutraal Moresnet – Een neutraal gebied. Misverstandje Moresnet overleeft bizarre eeuw.. Historiek.net (22 november 2022).
8. ↑ Mr. J.W. Boeksteeg: 'Het staatsrecht van Neutraal Moresnet',hier)

Citefout: Er bestaat een label <ref> voor de groep "n", maar er is geen bijbehorend label <references group="n"/> aangetroffen