Nicotine

Voor de gelijknamige software, zie Nicotine (software).

Nicotine
Structuurformule en molecuulmodel
Structuurformule van nicotine
Algemeen
Molecuulformule	C10H14N2
IUPAC-naam	(S)-3-(1-methyl-2-pyrrolidinyl)pyridine
Andere namen	β-pyridyl-a-N-methylpyrrolidine, destruxol
Molmassa	162,23 g/mol
SMILES	CN(CCC1)[C@@]1([H])C2=CC=CN=C2
CAS-nummer	54-11-5
EG-nummer	200-193-3
PubChem	942
Wikidata	Q28086552
Beschrijving	Olieachtige stof die voorkomt in tabak
Waarschuwingen en veiligheidsmaatregelen
Gevaar
H-zinnen	H301 - H310 - H411
EUH-zinnen	geen
P-zinnen	P273 - P280 - P301+P310 - P302+P350 - P310
Hygroscopisch?	ja
Omgang	damp niet inademen, contact en blootstelling vermijden
Opslag	lucht-en lichtgevoelig: zuiver nicotine onder argonatmosfeer bewaren op een koele plaats
EG-Index-nummer	614-001-00-4
VN-nummer	1654
MAC-waarde	0,5 mg/m³ of 0,07 ppm
LD50 (ratten)	(oraal) 50mg/kg[1] (huid) 140 mg/kg (subcutaan) 25 mg/kg
LD50 (konijnen)	(huid) 50 mg/kg[1] (intraperitoneaal) 14 mg/kg
Fysische eigenschappen
Aggregatietoestand	vloeibaar
Kleur	kleurloos - diep bruin
Dichtheid	1,01[1] g/cm³
Smeltpunt	−79[1] °C
Kookpunt	246[1] °C
Vlampunt	101[1] °C
Zelfontbrandings- temperatuur	244 °C
Dampdruk	(bij 20°C) 5,6 Pa
Goed oplosbaar in	water, ethanol, chloroform, di-ethylether
log(Pow)	1,17
Viscositeit	0,0027 Pa·s
Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar).
Portaal    Scheikunde

Nicotine is een organische verbinding die in een relatief hoge concentratie voorkomt in de tabaksplant (Nicotiana tabacum) en in gedroogde tabak. Deze plant is genoemd naar Jean Nicot. Nicotine werd voor het eerst geïsoleerd door twee Duitse chemici, Posselt en Reimann in 1828. In 1895 werd de structuurformule van nicotine bepaald door Adolf Pinner.

Nicotine komt niet alleen voor in tabak, maar ook in allerlei planten die tot de nachtschadefamilie behoren, zoals onder andere tomaten, aardappelen, en aubergine. Nicotine komt ook voor in de bladeren van de cocaplant (Erythroxylum coca).

Nicotine behoort tot de meest verslavende stoffen. Het is een van de voornaamste oorzaken van de verslavende maar ook verdovende werking van roken, met vaak ook juist weer een stimulerende (opwekkende) werking. Als de drug is uitgewerkt ontstaan ontwenningsverschijnselen.

1. ↑ ^{a b c d e f} (en) Gegevens van nicotine in de GESTIS-stoffendatabank van het IFA (geraadpleegd op 5 januari 2010)