Onderleider

Een onderleider, grondduiker of sifon (gewestelijk: grondpomp) is een duiker waarmee water van de ene waterloop (meestal) onder een ander water door loopt.^[1][2] Het onderscheid met een aquaduct is dat beide watergangen in de grond gelegen zijn.

Dit type duikers wordt bijvoorbeeld aangelegd als een gebied met eenzelfde peil wordt doorsneden door een watergang met een ander, afwijkend peil. Ook wordt dit soort constructies gemaakt om het water van de ene waterloop in het gebied vast te houden, bijvoorbeeld als het water van een beek van een betere samenstelling is dan het water van een kanaal.

Houten onderleiders of grondpompen waren al wijdverbreid in de 16e en 17e eeuw.

De constructie wordt meestal van beton gemaakt. Het kan over een constructie gaan van een meter in doorsnede en een lengte van vijftig meter. Van de zijkant gezien heeft deze duiker een U-vorm. Deze constructies zijn niet populair daar er makkelijk verstopping kan optreden, doordat zwaarder materiaal, dat met het water wordt meegevoerd, zich op het laagste punt in de duiker verzamelt. Ze zijn dan ook vaak aan de instroomzijde (en soms ook bij de uitstroom) voorzien van een krooshek.

1. ↑ Definitie van een waterdeel in een grondduiker in de Nederlandse Basisregistratie Topografie
2. ↑ Objecttype Sifon. aquo.nl. Geraadpleegd op 12 oktober 2024. met een definitie uit de Verklarende Hydrologische Woordenlijst (1986).