Grammaticale ontleding of analyse is de taalkundige discipline die de woorden en onderdelen binnen een zin onderscheidt en deze benoemt. De kleinere woordgroepen binnen de zin worden ook wel zinsdelen of constituenten genoemd, de categorieën waarin de woorden afzonderlijk kunnen worden onderverdeeld de woordsoorten.
Ontleden geeft inzicht in zinnen en patronen en is daardoor onder meer van belang voor goed taalgebruik. Ook bij het interpreteren van teksten is het kunnen benoemen van zinsdelen van belang.