De (Oude) Hollandse Waterlinie was tussen 1672 en 1815 een militaire verdedigingslinie van de provincie Holland. De verdedigingslinie combineerde versterkte steden (vestingen) en onder water gezette polders (inundaties) en vormde een barrière langs de provinciale oost- en zuidgrens. De Oude Hollandse Waterlinie werd ontworpen door de Staten van Holland en West-Friesland in april en mei 1672 en is reeds een maand later ingezet.
De Oude Hollandse Waterlinie verbond aanvankelijk de Hollandse vestingen Muiden, Schoonhoven, Gorinchem, Woudrichem en Heusden. Later zijn de vestingen Naarden, Woerden en Oudewater opgenomen in de verdedigingslinie. Weesp en Nieuwpoort waren vanaf het begin onderdeel van de linie, maar werden pas later vestingsteden. Tussen de steden werden op strategische plaatsen forten gebouwd of bestaande versterkingen verbeterd, zoals Fort bij Uitermeer, Fort Wierickerschans en Fort Loevestein.
De Oude Hollandse Waterlinie is succesvol ingezet tijdens de Hollandse Oorlog in 1672-1673 en tijdens de Eerste Coalitieoorlog in 1794-1795. Het jaar 1815 wordt aangehouden als het moment waarop de provinciale Oude Hollandse Waterlinie werd vervangen door de nationale Nieuwe Hollandse Waterlinie. Het belangrijkste verschil tussen de twee linies was dat ook de stad Utrecht deel uitmaakte van de nieuwe verdedigingslinie.
De Oude Hollandse Waterlinie is sinds 2012 een van de erfgoedlijnen van de provincie Zuid-Holland. De erfgoedlijn wordt ondersteund door de provincie Utrecht, omdat grote delen van de Oude Hollandse Waterlinie tegenwoordig in de provincie Utrecht liggen. Het 350-jarig jubileum van de Oude Hollandse Waterlinie is in 2022 gemarkeerd met festiviteiten, exposities en sportieve en recreatieve activiteiten.