Overtoom (overhaal)

Overtoom bij de Blauwe Molen bij Rijpwetering.

Een overtoom is een installatie waarbij een schip over land van het ene in het andere water wordt getrokken, met het doel een peilverschil te overwinnen. De overtoom kan worden gezien als een voorloper van de schutsluis. Een andere term is overhaal. In de Franse Westhoek spreekt men van een "overdracht"[1].

De overtoom in de Boerenwetering in Amsterdam-Zuid, met het Polderhuis bij de Ruysdaelkade, gezien vanaf de Stadhouderskade; circa 1900.
Elektrische scheepslift te Broekerhaven, nabij Enkhuizen.
Overhaal van de Slotervaart naar de Kostverlorenvaart; circa 1900. Hier ligt nu de brug (nr. 199) naar de Surinamestraat.

Een overtoom bestond vaak uit een helling met daarop balken die met vet ingesmeerd waren. Met behulp van een windas, opgehangen boven het hoogste punt van de overtoom, werd het schip uit het water getrokken en over de balken naar een ander water verplaatst. Op oude afbeeldingen zijn vaak de grote wielen te zien waarmee de takels werden bediend. Soms werden in plaats van balken boomstammen gebruikt, waarover het schip kan rollen.

  1. (fr) La Flandre: revue des monuments d'histoire et d'antiquiés. Edw. Gaillaird & C.ie. (1875).

From Wikipedia, the free encyclopedia · View on Wikipedia

Developed by Tubidy