De petitie is een verzoekschrift van burgers aan volksvertegenwoordigers om een signaal te geven dat hun handelen noodzakelijk is. In bredere context kan het ieder soort verzoek van groepen belanghebbenden aan beslissingsverantwoordelijken betreffen, bijvoorbeeld van werknemers aan een werkgever, vakbondsleden aan het vakbondsbestuur, studenten aan het bestuur van de universiteit, ouders of leerlingen aan het bestuur van een school.
Het petitierecht is in veel landen wettelijk vastgelegd.
Er bestaan twee soorten petities: de klachtpetitie en de politieke petitie. Klachtpetities betreffen een concrete situatie met een beperkte individuele draagwijdte, terwijl politieke petities een beleidsmatige oplossing of wijziging beogen. De politieke petitie mag niet vereenzelvigd worden met het volksinitiatief, aangezien die, in tegenstelling tot de politieke petitie, niet juridisch bindend is.
Hoewel petities over het algemeen niet juridisch bindend zijn, vormen ze wel een sterk signaal aan de beslissingsverantwoordelijken dat er een zekere onvrede bestaat. De petitie naast zich neerleggen kan ertoe leiden dat de belanghebbenden de zittende vertegenwoordigers of beleidsmakers niet langer zullen steunen, zullen stemmen met de voeten, of hun frustratie afreageren of uiten op een andere (illegale) manier.