Poortkatheter

Een poortkatheter of port-a-cath is een implanteerbaar hulpmiddel (een katheter) waarmee artsen gemakkelijk toegang kunnen krijgen tot grote, diep gelegen aders in het menselijk lichaam. Het bestaat uit een door een siliconenrubberen membraan afgesloten injectiekamer waar een dun slangetje op is aangesloten.

De injectiekamer wordt onderhuids geïmplanteerd, meestal op de borst of in de arm, waar het net onder de huid ligt en gemakkelijk voelbaar is. Het uiteinde van het slangetje wordt in een grote ader, zoals de bovenste holle ader of net in de rechterhartboezem gelegd. Het systeempje wordt gevuld met fysiologische zoutoplossing met een klein beetje heparine erin om te voorkomen dat zich bij het uiteinde bloedstolsels vormen. De implantatieprocedure is een kleine ingreep die weliswaar onder strenge asepsis maar wel onder lokale verdoving kan geschieden.

Tot het plaatsen van een poortkatheter wordt vaak besloten bij mensen die een groot aantal intraveneuze behandelingen gaan krijgen in korte tijd, vooral als het om voor de vaatwand prikkelende stoffen gaat, of als er weinig aders zijn die makkelijk kunnen worden aangeprikt.

Na genezing van het implantatiesneetje kan men nu gemakkelijk door de huid heen met een Grippernaald een injectie geven die dan in een groot bloedvat of in het hart zelf terechtkomt, waardoor de kans op vaatwandirritatie komt te vervallen. De patiënt kan gewoon zwemmen en baden.

Vaatwandirritatie en dichtgroeien van het vat zijn namelijk vaak een reden waarom kuren met agressieve stoffen, zoals chemotherapeutica tegen kanker niet in een ader in de arm kunnen worden gegeven. Er zijn ook patiënten die regelmatig immunoglobuline toegediend krijgen, wanneer deze transfusies deel uitmaken van een lange of zelfs levenslange behandeling, wordt de poortkatheter ook overwogen.

Na iedere injectie c.q. transfusie moet de poortkatheter wel worden doorgespoeld met fysiologisch zout met heparine erin. In de geneeskunde noemt men dit een heparineslot. Om het membraan niet onnodig te beschadigen, moet het aanprikken gebeuren met een speciale, niet-stansende naald.