Portaal:Nagorno-Karabach

Uitgelicht

Tinjery (Armeens: Տնջրի) is de naam van een 2028 jaar oude plataanboom in een weide nabij Schtorasjen, een dorp in de provincie Martoeni van Nagorno-Karabach.

Tindjery heeft een hoogte van 54 meter, de boomstam heeft een omtrek van 27 meter bij de basis. Er zit een holte in de boom met een oppervlakte van 44 m², waar meer dan 100 mensen tegelijk in kunnen. In de jaren 80 werd Tindjery gecertificeerd als de hoogste en oudste boom van de toenmalige Sovjet-Unie. Met haar grootte overtreft Tindjery de reuzenbomen van het eiland Kos in de Egeïsche Zee en die van het Firuzdal bij Asjchabad. lees verder >>>

Afbeelding van de maand september

Help mee!

Gewenste artikelen

Historische plaatsen: Duetakan (of Guetakan/Gyutakan/Gjoeatakan) - Majrakaghak (Մայրաքաղաք = Hoofdstad?) - Tsor (of Sor (Azerbeidzjan); en), Parrisos (plaats en rijk; of Parisos - rijk ook: Gardman-Parissos/Gardman-Chatsjen) - Gardman (stad) (bestaat die wel?) - Haterk (=>Aterk; en|ru), Togh (Տող; [1] [2]), Avetaranots (=>Çanaqçı (Xocalı); en; [3]).

Vestingen: Handaberd ([4] - evt. als Fort Handaberd - ook klooster), Jraberd ([5]), Ktisj (of Gtisj/Gtsjavank; [6]), Katsjaghak (Կաչաղակ), Gorroz (of Goroz/Ghorozoe), Akana, Havkachaghats, Hakarakaberd, Askeran ([7]).

Kloosters: Amaras (en), Chatravank, Kataro, Gtitsj (en), Sint Hakobos, Horeka, Jerits Mankants (en), Sint Pandalion, Sint Vertalers, Varaga, Tsitsernavank (en).

Patroonheiligen: Sint Grigoris, Sint Elisa (Jegisje), Sint Dadi, 3873 Martelaren van Diezapayt

Dynasties: Arransjahik, Mihranian (en), Sevordi's, Dophian (hy), Melik-Beglarian, Melik-Israelian, Melik-Jeganian, Melik-Sjahnazarian.

Vorstendommen: Parrisos, Dizak (en), Giulistan, Jraberd, Varanada.

Vorsten en vorstinnen: Vache II, Sahak Sevada, Sahl Smbatian (en|hy), Jesai Abu Musse (en), Jalal I (hy), Dophy van Tsar, Grigor de Goede ∞ Aspha Orbelian (hy), Arzoe van Haterk, Gayaneh van Varanda.

Bekende personen: Movses Kalankatvatsi (en), Kirakos Gandzaketsi (en), Hovhannes Tsaretsi, Isreal Ori (en), Joseph Emin (en), Movses Bagramian (en|hy), Jessai Hasan-Jalalian (hy), Avan Juzbasji, Valerian Madatov (en), Balthasar Metropool, Hovseph Artsachetsi, Arakel Babachanian (en), Ghazaros Aghayan (en), Moeratsan (en), Daniel Phirumian (en), Jeghisje Ischanian (en), Harutyun Thumian.

Politiek: Karabachs Congres, Volksregering van Karabach, Politiek en overheid (en), Economie van Nagorno-Karabach (en). .

Natuur: Mrravgebergte, Tartar, Karkar, Chatsjen.

Demografie: Karabachs dialect.

Wist je dat...?

• …de Karabacher Matheos van Tsar in 1660 een drukkerij in Amsterdam oprichtte?

• …over het Karabachse dialect vermeld wordt bij de 7e eeuwse grammaticus Stepanos Syunetsi?

• ...de boom Tinjery in Nagorno-Karabach meer dan 2000 jaat oud is?

• …Sjoesja in de 19e eeuw ook wel 'Klein Parijs' werd genoemd?

• …onder het altaar van de katherdraal van het Gandzasarklooster het hoofd van Johannes de Doper is bewaard?

• ...het historische Nagorno-Karabach (Artsach) 12 gewesten had?

• …1500 jaar geleden in Artsach de Constitutie van Aguen aangenomen werd?

Geschiedenis

Oudheid

• Artsach (nahang)
  • 189-387: deelstaat van het Koninkrijk Armenië
  • na 387: deel van Kaukasisch Albanië

Middeleeuwen

• • 5e-6e eeuw: Perzische overheersing
  • 7e-9e eeuw: Arabische overheersing
• 821: Het Huis van Chatsjen gesticht, dat bestuurt drie prinsdommen:
• Gardman
• Chatsjen
• Dizak
  • 885-1020: vazalstaat van het Koninkrijk Armenië
• 1000-1261: Koninkrijk Artsach

• • 1122: Invasie van de Seltsjoeken
  • 1236: Invasie van de Tataren
  • 1387: Invasie van Timur Lenk

Nieuwe tijd

• • 15e-16e eeuw: Toerkmeense overheersing
  • 1555-1805: Perzische overheersing
  • tot 1828: Prinsdommen van Karabach, bestaande uit:
• Gulistan
• Jraberd
• Chatsjen
• Varanda
• Dizak
  • 1748-1823: Karabachkanaat

Moderne tijd

• • 1805-1917: Russische overheersing
• Elizavetpol gouvernement
• 1918-1920: Volksregering van Karabach
• 1923-1988: Sovjet overheersing
  • Nagorno-Karabachse Autonome Oblast
  • 1991-1994: Karabach oorlog

Eigentijdse geschiedenis

• 1991-heden: Republiek Nagorno-Karabach