Psychiatrie is een medisch specialisme dat zich bezighoudt met psychische ziektebeelden en soms ook wel met de psychische gezondheid in het algemeen. Het gaat daarbij zowel om diagnostiek en behandeling (therapie) als om preventie en wetenschappelijk onderzoek naar de epidemiologie en werkingsmechanismen van deze aandoeningen. Het hoofddoel van de psychiatrie is het verlichten van psychisch lijden dat een gevolg is van psychiatrische aandoeningen en het vergroten van het psychisch welbevinden van de psychiatrisch patiënt en diens omgeving.
Een psychiater is een arts met een aanvullende opleiding tot specialist in de psychiatrie. De term psychiatrie is geïntroduceerd in 1808 door Johann Christian Reil en is een samenvoeging van het Griekse psyche (ψυχὴ), wat ziel of geest betekent en iatros wat arts betekent (letterlijk geneeskunde van de ziel). De woorden psychiatrie en psychiatrisch worden ook wel in algemenere zin gebruikt om te verwijzen naar de geestelijke gezondheidszorg (ggz). Zo kan van een psychiatrisch verpleegkundige worden gezegd dat die 'in de psychiatrie werkt' of van een ex-patiënt dat die 'in de psychiatrie heeft gezeten'. In de psychiatrie (ggz) werken naast psychiaters ook andere hulpverleners, zoals psychologen, verpleegkundigen, sociotherapeuten en vaktherapeuten.