Salamanders

Salamanders Fossiel voorkomen: Laat-Jura[1] – heden
De vuursalamander (Salamandra salamandra) komt ook voor in België en Nederland.
Taxonomische indeling
Rijk: Animalia (Dieren) Stam: Chordata (Chordadieren) Klasse: Amfibia (Amfibieën)
Orde
Caudata Scopoli, 1777
Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Salamanders op Wikispecies
Portaal    Biologie Herpetologie

Salamanders (Caudata) zijn een groep van gewervelde dieren die behoren tot de klasse amfibieën. De andere amfibieën behoren tot de kikkers (Anura) en de wormsalamanders (Gymnophiona). Alle families van tegenwoordig levende salamanders worden ingedeeld in de groep Urodela. De wetenschappelijke naam Caudata betekent staartdragend, verwijzend naar de relatief lange staart. Ook de naam Urodela heeft een dergelijke betekenis. De oorsprong van de naam salamander is onzeker, maar is mogelijk afgeleid uit het Perzische sām - andarūn wat vrij vertaald vuur van binnen betekent.^[2]

Salamanders zijn wat betreft levenswijze in te delen in drie groepen: de landsalamanders die het water in principe niet betreden, de watersalamanders die gedurende een deel van het jaar in het water te vinden zijn en ten slotte de strikt aquatische soorten, zoals de familie olmachtigen. Deze indeling komt echter niet terug in de taxonomische indeling van de salamanders in verschillende families. Een voorbeeld zijn de Europese watersalamanders uit de geslachten Triturus, Lissotriton en Mesotriton. Deze soorten behoren tot de echte salamanders (Salamandridae), waartoe ook de typisch landbewonende vuursalamander (Salamandra salamandra) behoort. Een ander voorbeeld zijn sommige soorten uit de Eurycea-groep die tot de (meestal landbewonende) longloze salamanders behoren maar strikt aquatisch en grotbewonend zijn.

Veel soorten komen in oppervlaktewater uit het ei als larve en metamorfoseren ook in het water, andere soorten zijn eierlevendbarend. Alle salamanders leven op vochtige plekken en ze zijn ook het meest actief bij vochtig weer. In tegenstelling tot hagedissen, waar salamanders morfologisch op lijken en soms mee verward worden, hebben ze geen schubbenhuid en zijn vaak zeer gevoelig voor uitdroging. Dit heeft ook met de ademhaling te maken, het grootste deel van de salamanders ademt via de huid die hierdoor altijd vochtig moet blijven.

1. ↑ (en) Anderson, J. S. (2012). Fossils, molecules, divergence times, and the origin of Salamandroidea. Proceedings of the National Academy of Sciences 109 (15): 5557–5558. PMID 22460794. DOI: 10.1073/pnas.1202491109.
2. ↑ (en) Marco Polo, Sir Henry Yule, Henri Cordier (1993). The Travels of Marco Polo. Courier Corporation, 216. ISBN 978-0-486-27586-4. Gearchiveerd op 27 oktober 2021.