Sarin (zenuwgas)

Sarin
Structuurformule en molecuulmodel
Structuurformule van (S)-sarin
Molecuulmodel van sarin
Algemeen
Molecuulformule	C4H10FO2P
IUPAC-naam	(RS)-2-(fluormethylfosforyl)oxypropaan
Andere namen	methyl-isopropyl-fosfonofluoridaat, GB, Zarin
Molmassa	140,093165 g/mol
SMILES	C(OP(=O)(F)C)(C)C
InChI	1S/C4H10FO2P/c1-4(2)7-8(3,5)6/h4H,1-3H3
CAS-nummer	107-44-8
PubChem	7871
Wikidata	Q187695
Waarschuwingen en veiligheidsmaatregelen
Gevaar
H-zinnen	H300 - H310 - H330
EUH-zinnen	geen
P-zinnen	P260 - P264 - P270 - P280 - P284 - P304+P340 - P302+P350 - P310
Fysische eigenschappen
Aggregatietoestand	vloeibaar
Kleur	kleurloos
Dichtheid	1,0887 g/cm³
Smeltpunt	−56 °C
Kookpunt	158 °C
Vlampunt	94 °C
Dampdruk	385 Pa
Goed oplosbaar in	water
Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar).
Portaal    Scheikunde

Sarin (GB) is een van de gevaarlijkste zenuwgassen. Het behoort tot de klasse der organofosforverbindingen die interfereren met de signaaloverdracht bij de overgang van de zenuw naar de spiercel (de motorische eindplaat) door het enzym acetylcholinesterase, dat verantwoordelijk is voor de afbraak van acetylcholine, onomkeerbaar te blokkeren waardoor het slachtoffer verlamd raakt. Andere vergelijkbare zenuwgassen zijn soman, tabun en VX.

Sarin is een vrij instabiele chemische verbinding. Vooral als ze in onzuivere vorm wordt opgeslagen, ontleedt deze verbinding vrij snel en verliest dan haar werking. Het gas kan worden gebruikt als binair chemisch wapen: sarin wordt dan in situ gevormd wanneer twee op zichzelf minder gevaarlijke stoffen gemengd worden. Deze precursors zijn methylfosfonzuurdifluoride en een mengsel van 2-propanol en 2-propylamine. De laatste stof dient om het bij de reactie vrijkomende waterstoffluoride te neutraliseren.

Sarin is berucht geworden door de terroristische aanslag door de Aum Shinrikyo-sekte in Japan op 20 maart 1995. Op meerdere plaatsen in de metro van Tokio werd sarin vrijgelaten, met 12 doden en 1034 gewonden als gevolg.