Het scheepsregister is een onderdeel van het kadaster. Het systeem van teboekstellen in een kadastraal register met op verzoek weer verstrekken van uittreksels uit dit register is opgezet ten behoeve van de rechtszekerheid in het maatschappelijk verkeer. Over het algemeen wordt onderscheid gemaakt tussen zeeschepen, vissersschepen en binnenschepen. Volgens artikel 91 van het VN-zeerechtverdrag mag elke staat schepen registreren waarmee het schip de nationaliteit van dat land verkrijgt en het recht de vlag daarvan te voeren.
Na de privaatrechtelijke registratie van een zeeschip, veelal teboekstelling genoemd, waarbij eigendom, hypotheek en andere zakelijke rechten gekoppeld worden, volgt de publiekrechtelijke fase waarin een zeebrief wordt verstrekt.