Schriftgeleerden waren oorspronkelijk kopiisten van de Hebreeuwse Bijbel en andere heilige boeken in het jodendom. Ze waren verbonden aan de Joodse tempel en sommigen van hen hadden zitting in het sanhedrin. Vanaf op het laatst ca. 200 v.Chr. werd hun invloed op de religieuze en cultische literatuur steeds groter. Hun belang nam mede toe omdat zij tegenstanders waren van het hellenisme waartoe andere leiders in het jodendom neigden. Ze werden in toenemende mate onderwijzers en leiders van het volk. Tegen de periode van het Nieuwe Testament was hun invloed dominant geworden.
Schriftgeleerden is een verzamelnaam. Hun taken, kennis en vaardigheden verschilden onderling sterk. Sommigen legden zich toe op juridische taken, zoals het schrijven van handelsovereenkomsten en huwelijksaktes. Ze moeten in die zin niet als een partij of sekte worden beschouwd zoals de farizeeën, sadduceeën of essenen dat wel waren. Sommige priesters of Levieten waren schriftgeleerden, maar ook sommige leiders van de farizeeën.