Seksueel overdraagbare aandoening

Neem het voorbehoud bij medische informatie in acht.
Raadpleeg bij gezondheidsklachten een arts.

Geslachtsziekte
Venerische ziekte
Synoniemen
Latijn	Morbus venereus[1]
standaarden
NHG-standaard	M82/samenvatting
Portaal    Geneeskunde

Een geslachtsziekte of venerische ziekte is een besmettelijke ziekte die men doorgaans alleen kan krijgen als men in contact komt met iemand die de geslachtsziekte al heeft. In tegenstelling tot andere infectieziektes, die verspreid kunnen worden door bijvoorbeeld niezen, worden geslachtsziektes in het algemeen door seksueel contact overgebracht (gewoonlijk geslachtsgemeenschap, orale seks of anale seks). De venereologie is de studie van de geslachtsziekten. De diagnostiek en behandeling van geslachtsziekten hoort traditioneel bij het specialisme van de dermatoloog en wordt vaak officieel met dermato-venereologie aangeduid.

Behalve het woord geslachtsziekte wordt sinds het einde van de 20e eeuw ook het begrip soa (seksueel overdraagbare aandoening) gebruikt voor allerlei aandoeningen die strikt genomen geen geslachtsziekten zijn, omdat zij ook zonder geslachtsverkeer overgebracht kunnen worden, maar die wel vaak tijdens het vrijen worden overgebracht. Seksueel overdraagbare infectie (soi) is strikt genomen een betere naam, aangezien vele infecties in bepaalde stadia asymptomatisch verlopen.

De geslachtsziekten kunnen door heel verschillende organismen veroorzaakt worden: spirocheten, kokken, bacillen of virussen. De ziekteverwekker van een soa kan zich bijvoorbeeld bevinden in het slijm van de vagina, of in het sperma of achter de voorhuid. Wanneer contact wordt gemaakt met een partner kan de ziekteverwekker worden overgedragen. Daarvoor is soms een wondje nodig bij de ontvanger, maar dat is lang niet altijd het geval. Veel geslachtsziekten zijn ook wel op een andere wijze overdraagbaar, bijvoorbeeld door intraveneus drugsgebruik, intiem maar niet seksueel contact, of door bloedtransfusies.

De naam venerische ziekten is genoemd naar de Romeinse godin van de liefde, Venus.

Bekende geslachtsziekten zijn onder andere aids, syfilis, druiper (gonorroe), weke sjanker (ulcus molle) en de ziekte van Nicolas en Favre (lymphogranuloma venereum).

1. ↑ Arnaudov, G.D. (1964). Terminologia medica polyglotta. Latinum-Bulgarski-Russkij-English-Français-Deutsch. Sofia: Editio medicina et physcultura.