Back Severus Alexander Afrikaans Aleixandre Severo AN سيفيروس ألكسندر Arabic الكسندر سيفيروس ARZ Aleksandr Sever Azerbaijani الکساندر سوروس AZB Аляксандр Север Byelorussian Александър Север Bulgarian Severus Alexander Breton Aleksandar Sever BS
| Severus Alexander | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
Buste van Severus Alexander in het Louvre
| ||||
| Geboortedatum | 208 | |||
| Sterfdatum | 235 | |||
| Tijdvak | Severische dynastie | |||
| Periode | 222-235 | |||
| Voorganger | Elagabalus (218-222) | |||
| Opvolger | Maximinus I Thrax (235-238) | |||
| Staatsvorm | principaat | |||
| Caesar onder | Elagabalus (221-222) | |||
| Persoonlijke gegevens | ||||
| Naam bij geboorte | Gessius Bassianus Alexianus, of Marcus Julius Gessius Alexianus | |||
| Naam als keizer | Marcus Aurelius Severus Alexander | |||
| Zoon van | Marcus Julius Gessius Marcianus Julia Mamaea | |||
| Geadopteerde zoon van | Elagabalus | |||
| Gehuwd met | Orbiana | |||
| Neef van | Elagabalus Julia Soaemias | |||
| Romeinse keizers | ||||
| ||||
Severus Alexander (Arca Caesarea (het huidige Arqa in Noord-Libanon), 1 oktober 208 - nabij Mogontiacum (Mainz), maart 235) was van 13 maart 222 tot zijn dood keizer van Rome. De vaak in oudere literatuur gebruikte naam Alexander Severus is niet authentiek. Zijn oorspronkelijke naam was Marcus Julius Gessius Bassianus Alexianus. Vanaf juni 221 noemde hij zichzelf Marcus Aurelius Alexander. Als keizer droeg hij de naam Marcus Aurelius Severus Alexander. Geheel in tegenstelling tot een aantal van zijn directe voorgangers was Severus Alexander een gematigd en zachtmoedige keizer.
In juni 221 werd de nog geen dertienjarige Alexander door zijn slechts vier jaar oudere neef, keizer Elagabalus tot Caesar en daarmee tot zijn opvolger benoemd. Het volgende jaar kon hij, na de moord op Elagabalus, probleemloos diens opvolger worden. Gedurende zijn hele leven stond hij onder de overheersende invloed van zijn moeder, Julia Mamaea. Zij was de echte heerseres en arrangeerde ook zijn huwelijken. Aangezien zij als vrouw zowel bij het leger als bij de hoofdstedelijke pretoriaanse garde de noodzakelijke autoriteit miste, bleef haar machtsuitoefening altijd precair.
Na een verliesrijke Perzische Oorlog die onbeslist eindigde, moest Alexander zich naar het noordwesten haasten om de Rijngrens tegen een inval van de Germanen te verdedigen. Daar deed zijn impopulariteit in het leger hem de das om. Hij werd samen met zijn moeder in de nabijheid van Mogontiacum (het huidige Mainz) het slachtoffer van een muiterij van soldaten.
De dood van Severus Alexander betekende het einde van de Severische dynastie. Zijn opvolging door Maximinus I Thrax (235-238) luidde het tijdperk van de soldatenkeizers in en daarmee ook de crisis van de 3e eeuw, een periode van crisis van een jaar of vijftig waarin de door de Severische dynastie nagelaten structurele problemen zich stevig zouden doen laten voelen.