Slag bij Livorno

Slag bij Livorno
'De zeeslag bij Livorno, 14 maart 1653, Reinier Nooms.
Datum	14 maart 1653
Locatie	Livorno
Resultaat	overwinning voor de Nederlandse vloot
Strijdende partijen
Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden Engelse Gemenebest
Leiders en commandanten
Jan van Galen Henry Appleton Richard Badiley
Eenheden
16 schepen 15 schepen

De Slag bij Livorno (in het Engels: Battle of Leghorn) vond plaats op 14 maart 1653, tijdens de Eerste Engels-Nederlandse Oorlog, bij Livorno (Italië). Het was een overwinning voor een Nederlandse vloot onder commandeur Jan van Galen op een Engelse vloot onder kapitein Henry Appleton. Later verscheen een Engelse vloot onder Richard Badiley, die Appleton had geprobeerd te bereiken, maar die vluchtte in het zicht van een overmacht.

In 1652 had de Engelse regering bij vergissing geconcludeerd dat de Nederlanders na hun nederlaag bij de Slag bij de Hoofden tijdens de winter geen oorlogsvloot meer zouden doen uitvaren, en had de Engelse oorlogsvloot in twee delen opgesplitst: een voor de Middellandse Zee en een voor de Engelse wateren. Deze verdeling leidde tot een verlies voor het Engelse deel bij de Slag bij de Singels in december 1652, en in het begin van 1653 werd de situatie in de Middellandse Zee ook steeds kritieker. Appletons smaldeel van zes schepen werd vastgepend in Livorno door een blokkade van zestien Nederlandse schepen, terwijl de acht onder Richard Badiley bij Elba lagen.

De enige hoop voor de Engelsen was om hun krachten te bundelen, maar Appleton vertrok te vroeg en maakte al contact met de Nederlanders voor Badiley te hulp kon komen. Drie van zijn schepen werden veroverd en twee vernietigd. Alleen de Mary, die sneller kon zeilen dan de Nederlanders, ontsnapte om zich bij Badiley te voegen. Badiley trok zich terug toen de overmacht te groot bleek te zijn.

De slag gaf de Nederlanders de overhand in de Middellandse Zee, de Engelse handel met de Levant was aan hen overgeleverd, maar Van Galen werd dodelijk gewond en stierf op 23 maart.

Een van de Nederlandse kapiteins bij de slag was Cornelis Tromp, zoon van Maarten, die later ook een beroemd admiraal zou worden. Een andere kapitein was Adriaan Roothaes, die daarna vlootvoogd werd bij de VOC en later commandeur van Galle in Ceylon.