Sluipende schizofrenie

Sluipende schizofrenie (Russisch: вялотеку́щая шизофрени́я) was een vermeende psychische aandoening die door Sovjetpsychiaters werd herkend bij patiënten die onder andere symptomen vertoonden van "hervormingswanen, een volhardend karakter en een verdraaide voorstelling van zaken". Hierbij ging het voornamelijk om dissidenten die de leidende marxistisch-leninistische ideologie van de Sovjet-Unie afwezen.

Het was een diagnostische categorie die in de Sovjet-Unie werd gebruikt om te beschrijven wat werd beweerd een vorm van schizofrenie te zijn. Deze vorm werd gekenmerkt door een langzaam progressief verloop. De diagnose werd zelfs gesteld bij patiënten die geen symptomen van schizofrenie of andere psychoses vertoonden, in de veronderstelling dat deze symptomen later wel zouden optreden. De diagnose werd beschouwd als een schoolvoorbeeld van politiek misbruik van psychiatrie in de Sovjet-Unie. Trage schizofrenie was een beruchte diagnose die werd gebruikt door Sovjetpsychiaters, vanwege het gebruik ervan tegen politieke dissidenten. Nadat ze uit een ziekenhuis waren ontslagen met de diagnose trage schizofrenie werden ze beroofd van hun burgerrechten, geloofwaardigheid en inzetbaarheid. Het gebruik van deze diagnose is internationaal veroordeeld. In de Russische versie van de 10e herziening van de International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems (ICD-10), die al lang in het huidige Rusland wordt gebruikt, wordt trage schizofrenie niet langer vermeld als een vorm van schizofrenie, maar het is nog steeds opgenomen als een Schizotypische persoonlijkheidsstoornis in sectie F21 van hoofdstuk V. Volgens Sergei Jargin wordt de Russische term "Вялотекущая (vjalotekoesjsaja)" nog steeds gebruikt en wordt deze nu in Engelse samenvattingen van artikelen niet als "traag" maar als "traag progressief" vertaald.