Sponzen

Sponsdieren Fossiel voorkomen: Ediacarium[1] – heden
Aplysina archeri, een spons die voorkomt in de Caraïbische Zee
Taxonomische indeling
Rijk: Animalia (Dieren) Onderrijk: Parazoa (Sponsachtigen)
Stam
Porifera Grant, 1836[2]
Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Sponsdieren op Wikispecies
(en) World Register of Marine Species
Portaal    Biologie

Sponzen (Porifera) zijn een stam van meercellige dieren die in het water leven en, na hun eencellige, juveniele levensfase zich vastzetten op de bodem. De meeste soorten komen voor in de zeeën, tot op negen kilometer diepte, maar er zijn ook soorten die in zoetwater leven. Sponzen hebben poriën in hun weefsels waarmee ze het water filtreren. Een constante waterstroom door het lichaam zorgt ervoor dat voedingsdeeltjes en zuurstof aangevoerd worden en afvalstoffen wegvloeien. Er is sprake van enige celdifferentiatie, maar niet tot het ontwikkelingsstadium van organen zoals spieren of zenuwen.

Er zijn ruim 8400 soorten bekend en regelmatig worden nieuwe soorten beschreven.^[3][4] Sponzen behoren tot de oudst bekende dieren, de fossielen dateren uit het Precambrium. De groep vormt een basale clade van de dieren (Metazoa); ze zijn waarschijnlijk een zustergroep van alle andere dieren (Eumetazoa). De sponzen zijn gedurende hun evolutie nauwelijks veranderd en hun cellulaire organisatie geeft een indruk van de meercellige, gemeenschappelijke voorouder van alle dieren.^[5]

1. ↑ (en) Zongjun Yin, Maoyan Zhu, Eric H. Davidson. (2015). Precambrian sponge fossil with cellular resolution. Proceedings of the National Academy of Sciences, 112(12) E1453-E1460; DOI:10.1073/pnas.1414577112.
2. ↑ Grant, R. E. (1836). Animal Kingdom. Pp. 107-118. In: Todd, R.B. (Ed.),The Cyclopaedia of Anatomy and Physiology. Volume 1. (Sherwood,Gilbert, and Piper: London): 1-813.
3. ↑ www.marinespecies.org/porifera 8402 soorten met als zoekcriteria:
   Rank = species; Limit to accepted taxa = Yes; Limit to marine taxa = No; Scientific name Begins with = default; Limit to taxa belonging to = Porifera
   Geraadpleegd 18 maart 2013
4. ↑ World Porifera database (2012). Van Soest, R.W.M, Boury-Esnault, N., Hooper, J.N.A., Rützler, K, de Voogd, N.J., Alvarez de Glasby, B., Hajdu, E., Pisera, A.B., Manconi, R., Schoenberg, C., Janussen, D., Tabachnick, K.R., Klautau, M., Picton, B., Kelly, M., Vacelet, J.; Geraadpleegd op 8 januari 2012
5. ↑ (en) Feuda R, Dohrmann M, Pett W, Philippe H, Rota-Stabelli O. (2017). Improved Modeling of Compositional Heterogeneity Supports Sponges as Sister to All Other Animals. Current Biology 27 (24): 3864–3870.e4. PMID 29199080. DOI: 10.1016/j.cub.2017.11.008.