Straalbuis (schip)

Een straalbuis is een buis met een convergente vorm, oftewel een taps toelopende pijp, die wordt gebruikt om het rendement van scheepsschroeven te verhogen. Als er water doorheen stroomt wordt de stuwdruk van het water ermee opgevoerd. Ze worden vooral gebruikt bij zwaarbelaste schroeven of bij beperkte schroefdiameter. De straalbuis werd ontwikkeld door Luigi Stipa (1931) en Ludwig Kort (1934).

Voordelen zijn een verhoogd rendement, betere koersstabiliteit en minder kans op schade door drijvend afval. Achteruit varend is het rendement echter slechter, net als de koersstabiliteit. Ook is de kans op cavitatie groter. Straalbuizen worden ook wel gebruikt ter vervanging van roeren.

Schroefstraalbuizen komen voor als vaste straalbuis, draaibare of roerstraalbuis, kortstraalbuis, en als roerpropellerstraalbuis. Ze worden vooral gebruikt op slepers, binnenvaartschepen, hopperzuigers, vissersschepen, bevoorradingsschepen en schepen die uitgerust zijn met dynamic positioning. Een kortstraalbuis is een versnellende straalbuis. Hierbij wordt de aanstroomsnelheid en daarmee het rendement van de schroef verhoogd. Dit is het type dat bij zwaarbelaste schroeven of bij beperkte schroefdiameter gebruikt wordt. Ludwig Kort heeft veel onderzoek naar dit type gedaan, waardoor dit ook wel de kortstraalbuis genoemd wordt. Een waterjet heeft een vertragende straalbuis.