Tamfana

Tamfana (foutief ook Tanfana) was een godin van de Marsi, een West-Germaanse stam uit het Ruhrgebied die gewoonlijk tot het verbond van de Istvaeones wordt gerekend. Het gaat om het vroegste voorbeeld van een Germaanse godennaam dat uit de klassieke bronnen bekend is. De naam wordt slechts één keer vermeld; hij heeft desondanks tot veel discussie en speculatie aanleiding gegeven.

Over Tamfana is weinig bekend. Er was lange tijd onzekerheid of Tamfanæ uitsluitend een heilige plek was dan wel of deze naam verwees naar een godheid. Over het geslacht van deze godheid werd eveneens getwijfeld.

Vrijwel alles wat over Tam(n)fana geschreven, is afkomstig van geleerde auteurs en de popularisering daarvan in preken en romans. Ook de volksverhalen over haar werden verteld, zijn niet meer dan enkele eeuwen oud.

Historici gaan ervan uit dat het gaat om een godin die met de oogst of met het herfstseizoen was verbonden. Het zou een van de moedergodinnen of matres betreffen, waarvan er in het Germaans-Keltische contactgebied tientallen bekend zijn, zoals Baduhenna, Hludana en Nehalennia. Ook heeft men wel aan de Noord-Germaanse disen (godinnen) gedacht, die uit een latere perioden bekend zijn.