De thema's of themata (θέμα) waren een in oorsprong militaire onderverdeling van het Byzantijnse rijk, die ontstonden in de 7e eeuw.[1] Tijdens de 9e en 10e eeuw bereikte het systeem zijn hoogtepunt, maar vanaf de twee helft van de 11e eeuw verminderde de militaire rol van de themata en werden de beroepssoldaten van de tagmata en huurlingen belangrijker.[2] Na de Vierde Kruistocht in 1204 verdween het systeem van de themata.[3]