Theremin

Theremin
Een modernere versie (2005)
Een modernere versie (2005)
Classificatie

Elektrofoon

Gerelateerde instrumenten
elektrotheremin, ondes-Martenot
Meer artikelen
antenne
Portaal  Portaalicoon   Muziek
Interview in 1935 met de destijds bekende thereminspeler Lucie Rosen

Een theremin is een elektronisch muziekinstrument dat bespeeld wordt door de afstand tussen de handen en twee antennes te variëren. De speler raakt het instrument niet aan. De theremin werd in 1919 uitgevonden door Léon Theremin en is daarmee de allereerste analoge synthesizer die in staat was traploos de toonhoogte te veranderen. In 1923 kwam dan de opvolger van de theremin: de aetherophone, een soortgelijk instrument dat lang niet zo populair werd als de theremin.

De rechterhand beïnvloedt de toonhoogte en de linkerhand het geluidsvolume. Doordat minimale bewegingen al hoorbaar zijn, klinkt het instrument bijzonder expressief. De klank lijkt op die van een vrouwelijke operastem of een viool (enigszins doffer), maar het meest benadert de theremin het geluid van een zingende zaag.

Bekende bespelers van de theremin zijn Jimmy Page, Clara Rockmore (een studente van Léon Theremin), Fay Lovsky, Thorwald Jørgensen, Jean-Michel Jarre, Carolina Eyck, Pamelia Kurstin en Lydia Kavina.

De theremin — bespeeld door Celia Sheen[1] — is te horen in de titelmuziek van de serie Midsomer Murders.
Een bekende titelmelodie die al zestig jaar lang evolueert, is die van Doctor Who. Het kenmerkende leidmotief wordt echter van in het begin tot op de dag van vandaag gespeeld op een theremin.

Jimmy Page bespeelde de theremin onder andere in Whole Lotta Love (1969) van Led Zeppelin - ook tijdens optredens.

In de jaren vijftig werd dit instrument vaak gebruikt in sciencefictionfilms, als er een ufo of vliegende schotel in beeld voorbijkwam. Ook voor de beginmelodie van eerste Star Trek serie werd de theremin gebruikt.

In een aflevering[2] van de tv-serie The Big Bang Theory wordt de Star Trek tune ook op de theremin gespeeld door een van de personages (Sheldon Cooper). Een andere fictieve thereminspeler is Hannibal Lecter.

Theremin van R.C.A, model A-R 1264 uit circa 1930
Theremin van R.C.A., model A-R 1264 uit circa 1930. Dit exemplaar bevindt zich in het Kunstmuseum Den Haag.

In oktober 2012 werd het werk Acht seizoenen, een concert voor theremin en kamerorkest, van de Fin Kalevi Aho uitgevoerd.

  1. Celia Sheen speelt Midsomer Murders, via YouTube
  2. Seizoen 4, aflevering 12

From Wikipedia, the free encyclopedia · View on Wikipedia

Developed by Tubidy