Back Titiaan Afrikaans Tizian ALS Tiziano AN تيتيان Arabic تيتيان ARZ Ticianu AST Tisian Veçellio Azerbaijani Тициан Bashkir Тыцыян Byelorussian Тыцыян BE-X-OLD
| Titiaan | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
Zelfportret, 1566, Prado, Madrid
| ||||
| Persoonsgegevens | ||||
| Volledige naam | Tiziano Vecelli Tiziano Vecellio | |||
| Geboren | Pieve di Cadore, ca. 1488–1490 | |||
| Overleden | Venetië, 27 augustus 1576 | |||
| Geboorteland | Republiek Venetië | |||
| Beroep(en) | kunstschilder | |||
| Oriënterende gegevens | ||||
| Jaren actief | ca. 1505-1576 | |||
| Stijl(en) | hoogrenaissance | |||
| Bekende werken | Maria-Tenhemelopneming Venus van Urbino | |||
| RKD-profiel | ||||
| ||||
Titiaan (Pieve di Cadore, circa 1488–1490 – Venetië, 27 augustus 1576), eigenlijk Tiziano Vecelli of Vecellio, was een van de belangrijkste en invloedrijkste kunstschilders van de hoogrenaissance.
In zijn lange carrière maakte Titiaan een ontwikkeling door van virtuoze, originele variaties op het werk van Giovanni Bellini, Giorgione en Rafaël naar een vrije, losse stijl waarin de composities werden opgebouwd met schijnbaar spontaan aangebrachte kleurvlekken, een proces waar hij soms jaren de tijd voor nam. Zijn portretten, altaarstukken en mythologische voorstellingen werden bewonderd en gekopieerd door Peter Paul Rubens en zijn steeds complexere schildertechniek en kleurgebruik vormden in de 17e eeuw een inspiratiebron en uitdaging voor Antoon van Dyck, Diego Velázquez en Rembrandt. Édouard Manet maakte in de 19e eeuw met zijn Olympia een moderne versie van Titiaans Venus van Urbino.
Titiaan had een voorkeur voor olieverf in plaats van de frescotechniek en dit contrast met de Florentijnse schildertraditie werd in de 16e eeuw uitgebuit door schrijvers die de rivaliteit tussen de beide steden wilden aanwakkeren. In werkelijkheid was de tegenstelling minder groot dan vaak wordt voorgesteld.
Hoewel hij zijn hele schildersleven in Venetië bleef wonen en er uitermate succesvol was, had hij een moeizame relatie met de stad, waar hij ondanks zijn invloed en roem een buitenstaander bleef. Zijn functie als semi-officiële schilder van Venetië kwam soms in het gedrang, doordat hij voorrang gaf aan zijn werk voor rijke en machtige opdrachtgevers buiten de republiek, zoals pausen en de hertogen van Ferrara, Mantua en Urbino. Hij was de favoriete schilder van Karel V, die hem ridder in de Orde van de Gulden Spoor maakte, en later van diens zoon en opvolger Filips II, voor wie hij zowel mythologische voorstellingen schilderde als religieuze werken die pasten binnen de campagnes van de Contrareformatie. Zijn stijl en werkwijze waren zo onnavolgbaar dat hij nauwelijks leerlingen had die na zijn dood zijn atelier konden voortzetten.