Universalia

Voor het taalkundige begrip, zie Taaluniversalia.

Universalia of universaliën zijn het algemene in een begrip, kenmerken die dingen met elkaar gemeen hebben. Zo heeft het begrip paard of Paardheid kenmerken die meerdere of alle paarden met elkaar gemeen hebben, net zoals rood of Roodheid dat heeft. De term universalia, enkelvoud universale, is afkomstig uit de filosofie, meer bepaald de metafysica.

Het probleem van de universalia ontstaat wanneer een predicaat aan verscheidene individuele elementen wordt toegeschreven. Een aantal objecten kan onder een algemeen begrip gecategoriseerd worden: ze behoren bijvoorbeeld alle tot de soort paard of zijn alle rood. De vraag is dan of dit gemeenschappelijke element aanwezig is en een bestaanswaarde heeft, of slechts ingebeeld is en een gevolg van ons taalgebruik. Er zijn hoofdzakelijk drie oplossingen voor de vraag of universalia echt, stoffelijk bestaan of enkel gedacht worden: realisme, nominalisme en conceptualisme. Van de 11e tot de 14e eeuw woedde er een universaliënstrijd onder filosofen omtrent het bestaan van universalia.