Vleugel (muziekinstrument)

Een vleugel, ook wel concertvleugel of vleugelpiano genoemd, is een slag-, toets- en snaarinstrument met horizontaal gespannen snaren, dat via een klavier (toetsenbord) wordt bespeeld. De hamers raken de snaren vanonder. Bij een piano (ook wel buffetpiano genoemd) zijn de snaren verticaal bevestigd, en raken de hamers de snaren van opzij. Met 88 toetsen is de toonomvang van de vleugel doorgaans gelijk aan die van de piano; bij oudere vooroorlogse modellen ziet men vaak 85 toetsen, bij sommige moderne vleugels is de bas uitgebreid met extra toetsen.

Het geluid, het "timbre", is vooral in de laagste octaven voller, doordat de snaren langer en dunner kunnen zijn en daarmee veel minder last hebben van allerlei onharmonische klanken van de (te) dikke snaren. Er bestaan vleugels in verschillende lengten, variërend van ongeveer 1,40 meter tot 3,10 meter. De lengte van een vleugel wordt gemeten aan de linkerzijde van de vleugel (de lange rechte kant). Over het algemeen geldt dat de klank beter wordt naarmate de lengte van de vleugel toeneemt. Met het toenemen van de lengte neemt ook het volume toe.

Doordat het repetitiemechaniek van de vleugel iets anders in elkaar zit dan dat van een piano, zal men op een vleugel over het algemeen beter kunnen repeteren (snel dezelfde toets achter elkaar spelen). Bij een pianorecital of bij een pianoconcert maakt de solist vrijwel altijd gebruik van een vleugel. De vleugel wordt dan ook als de professionele versie van de piano beschouwd.

Enkele bekende vleugel- en pianobouwers zijn Bechstein, Blüthner, Bösendorfer, Fazioli, Grotrian-Steinweg, Ibach, Kawai, Pleyel, Schimmel, Erard, Seiler, Gaveau, Steinway en Yamaha.