Wapen van het Koninkrijk der Nederlanden

Wapen van het Koninkrijk der Nederlanden
Koninklijk wapen
Versies
Rijkswapen Klein wapen
Details
Wapendrager	Willem-Alexander der Nederlanden
Ingevoerd	10 juli 1907 23 april 1980
Helmteken	Sinds 1890 wordt alleen de Koninklijke kroon gebruikt als schilddekking. Sinds 1907 kan er echter officieel wel een helm met helmteken gebruikt worden door koningen. Een helmkroon met daaruit komend een 'Vlucht' van sabel elk met een gebogen schuinbalk van zilver met drie lindebladeren met de steel omhoog van sinopel.
Schild	In azuur, bezaaid met blokjes van goud, een leeuw van goud, gekroond met een kroon van drie bladeren en twee parelpunten van hetzelfde, getongd en genageld van keel, in de rechtervoorklauw opgeheven houdende in schuinlinkse stand een zwaard van zilver met gevest van goud en in de linkervoorklauw een bundel van zeven pijlen van zilver met punten van goud, de pijlen tezamen gebonden met een lint mede van goud.
Schildhouders	Twee leeuwen van goud, getongd en genageld van keel.
Wapenspreuk	'Je Maintiendrai' in Latijnse letters van goud op een lint van azuur.
Andere elementen	Als wapen van de koning wordt het rijkswapen aangevuld met een wapenmantel en een baldakijn met daarop de Koninklijke kroon.
Portaal    Vlaggen en wapens

Het wapen van het Koninkrijk der Nederlanden is oorspronkelijk in 1815 ontworpen en in 1907 aangepast. Het geblokte schild met een leeuw, zwaard en pijlen is het heraldisch symbool van de koning en het land. Het wordt gebruikt voor het visueel weergeven van bijvoorbeeld eigendom van objecten (paspoort), heerschappij over gebieden (grenspaal/ambassade), identificatie van autoriteit (de regering) en blijk van erkenning voor ondernomen acties (Hofleverancierborden).

Het Wapen van het Koninkrijk der Nederlanden wordt in drie versies gebruikt:

1. Het koninklijk wapen, het volledige wapen wordt enkel gebruikt als symbool voor 'de Koning' zelf (nu is dat koning Willem-Alexander).
2. Het rijkswapen, een kleinere versie van het wapen, waarbij de wapenmantel en het baldakijn (wapentent) ontbreken. De regering, de rijksoverheid en daaraan verbonden instellingen gebruiken deze versie. Het rijkswapen staat bijvoorbeeld ook op het paspoort. (Zie onderaan deze pagina voor een grote afbeelding van het rijkswapen.)
3. Het kleine rijkswapen, bestaat alleen uit het schild met de koninklijke kroon. Deze versie wordt gebruikt als er bijvoorbeeld beperkte ruimte is op brieven of munten. Een (nog kleinere) versie, zonder de kroon, komt vrijwel niet officieel voor.

De beschrijving van huidige versie is vastgelegd door koningin Wilhelmina in een koninklijk besluit van 10 juli 1907 en is opnieuw vastgelegd door koningin Juliana op 23 april 1980. Op basis van deze beschrijving en de heraldische regels mag een tekenaar zelf bepalen in welke stijl en vorm een wapen gemaakt wordt. De koning gebruikt het wapen in de vorm zoals rechts zichtbaar is. Dit is ook de basis voor veel officieel gebruikte versies van het wapen in Nederland.^[1]

De heraldiek is ook een kunstvorm en dat betekent dat de tekenaar of ontwerper vrij is om, met inachtneming van de bepalingen van het Koninklijk Besluit, de heraldische regels en gebruiken, een eigen versie van het wapen te tekenen. Ten tijde van de regering van koningin Wilhelmina kwamen Nederlandse wapens in art-deco- of jugendstil-uitvoeringen voor. Deze zijn een artistieke uiting van de heraldiek als een levende kunst en kunnen niet als incorrect worden beschouwd.^[2]

1. ↑ Wapens, op website: koninklijkhuis.nl
2. ↑ overweging van Bruno Bernard Heim in zijn boek over kerkelijke heraldiek