Ziekte van Parkinson

Neem het voorbehoud bij medische informatie in acht.
Raadpleeg bij gezondheidsklachten een arts.

Ziekte van Parkinson
Illustratie van de ziekte van Parkinson door Sir William Richard Gowers uit A Manual of Diseases of the Nervous System in 1886
Schematische weergave van een doorsnede van de menselijke hersenen; rood is de substantia nigra, blauw het striatum, geel de nucleus subthalamicus, groen de globus pallidus
Synoniemen
Latijn	paralysis agitans[1][2][3][4] morbus parkinsoni[3] morbus Parkinsonii[1] morbus Parkinson[5] chorea festinans[2] chorea procursiva[2]
Nederlands	schudverlamming[2][4] sidderverlamming[4]
Coderingen
ICD-10	G20
ICD-9	332
DiseasesDB	9651
MedlinePlus	000755
eMedicine	neuro/304 neuro/635 in young pmr/99 rehab
Richtlijnen
NHG-standaard	M98/samenvatting
Portaal    Geneeskunde

De ziekte van Parkinson^[4] is een degeneratieve ziekte in het centraal zenuwstelsel waarbij zenuwcellen langzaam afsterven ("degenereren"). Dit leidt in eerste plaats tot stoornissen in de motoriek; parkinson wordt daarom als bewegingsstoornis beschouwd. Gedragsstoornissen als gevolg van Parkinson zijn echter minstens even groot als de lichamelijke gevolgen.

De symptomen komen langzaam op en worden naarmate de ziekte vordert ernstiger. In de beginfase van de ziekte bestaan de voornaamste symptomen uit schudden, spasmen, traagheid in beweging en moeite met lopen.^[6] Daarnaast kunnen ook gedrags- en cognitieve problemen voorkomen. In latere stadia is er een verhoogde kans op dementie.^[6] Ruim één derde van de parkinsonpatiënten lijdt aan depressie.^[7] De kenmerkende verschijnselen samen worden aangeduid met de naam parkinsonisme. Officieel is de term parkinsonismen een verzamelnaam voor een aantal aandoeningen die lijken op de ziekte van Parkinson, maar ze zijn toch anders. Parkinsonismen veroorzaken vergelijkbare klachten als parkinson. Maar medicijnen die gebruikt worden om de symptomen te onderdrukken werken niet of minder goed bij parkinsonismen. Ook het verloop van de ziekte is anders. Vormen van Parkinsonisme zijn onder meer Lewy Body Dementie (LBD), Vasculair parkinsonisme, Progressieve supranucleaire paralyse (PSP) en Multisysteem atrofie-parkinson.

De oorzaak van de ziekte van Parkinson is doorgaans idiopathisch (onbekend). De ziekte ontstaat waarschijnlijk vanwege een combinatie van genetische en omgevingsfactoren. Familieleden van patiënten hebben een grotere kans om de ziekte ook te krijgen.^[8] Mensen die in aanraking zijn gekomen met bepaalde pesticiden en mensen die eerder hoofdletsel hebben opgelopen, lopen meer risico de ziekte te ontwikkelen, terwijl rokers en mensen die koffie of thee drinken geen verhoogd risico hebben.^[9]

Er is geen middel waarmee parkinson kan worden genezen. Wel bestaan er behandelingen, zoals medicijnen op basis van L-DOPA, die de symptomen kunnen onderdrukken.^[6]

Jaarlijks wordt op 11 april de Wereld Parkinsondag georganiseerd om extra aandacht voor deze ziekte te vragen en fondsen te werven.

1. ↑ ^{a b} Pinkhof, H. (1935). Vertalend en verklarend woordenboek van uitheemsche geneeskundige termen, 2de druk. De Erven F. Bohn, Haarlem.
2. ↑ ^{a b c d} Haan, H.R.M. de & Dekker, W.A.L. (1955-1957). Groot woordenboek der geneeskunde. Encyclopaedia medica. L. Stafleu, Leiden.
3. ↑ ^{a b} Jochems, A.A.F. & Joosten, F.W.M.G. (2003). Coëlho Zakwoordenboek der geneeskunde, 27ste druk. ElsevierGezondheidszorg, Doetinchem.
4. ↑ ^{a b c d} Everdingen, J.J.E. van, Eerenbeemt, A.M.M. van den (2012). Pinkhof Geneeskundig woordenboek, 12de druk. Bohn Stafleu Van Loghum, Houten.
5. ↑ Reuter, P. (2007). Springer Klinisches Wörterbuch. Springer Medizin Verlag, Heidelberg.
6. ↑ ^{a b c} Alzheimer Nederland, Parkinson – Alzheimer Nederland. Geraadpleegd op 2 februari 2017.
7. ↑ (en) Sveinbjornsdottir, S. (11 juli 2016). The clinical symptoms of Parkinson's disease.. Journal of Neurochemistry 139: 318–324. ISSN: 0022-3042. PMID 27401947. DOI: 10.1111/jnc.13691.
8. ↑ (en) Kalia, L.V., & Lang, A.E. (29 augustus 2015). Parkinson's disease.. Lancet (London, England) 386 (9996): 896–912. PMID 25904081. DOI: 10.1016/s0140-6736(14)61393-3.
9. ↑ (en) Barranco Quintana, J.L., Allam, M.F., Del Castillo, A.S., & Navajas, R.F. (februari 2009). Parkinson's disease and tea: a quantitative review.. Journal of the American College of Nutrition 28 (1): 1-6. PMID 19571153. DOI: 10.1080/07315724.2009.10719754.