Zijl (rivier)

Zijl
Pleziervaart op de Zijl; op de achtergrond de Boterhuispolder.
Pleziervaart op de Zijl; op de achtergrond de Boterhuispolder.
Lengte 4,56 km
Bron Oude Rijn
52° 10′ NB, 4° 31′ OL
Monding Kagerplassen
52° 12′ NB, 4° 32′ OL
Plaatsen Leiden, Leiderdorp
Stroomt door Zuid-Holland
Zijl (rivier) (Leiden (hoofdbetekenis))
Zijl (rivier)
Zijl (rivier)
Draaibrug van de Haarlemmermeerspoorlijn over de Zijl, ca. 1930. De brug werd eind jaren 30 gesloopt. Rechts de Zijldijk.
Draaibrug van de Haarlemmermeerspoorlijn over de Zijl, ca. 1930. De brug werd eind jaren 30 gesloopt. Rechts de Zijldijk.
Portaal  Portaalicoon   Geografie
Diverse krantenartikelen uit de jaren 30 over de kanalisering van de Zijl, o.m. als werkverschaffingsproject. Leesbaar bij aanklikken op volledige grootte.
Dit deel van een kaart van Zuid-Holland uit 1850-1851 toont de rivier de Zijl, beginnend in het zuiden bij de Spanjaardsbrug en eindigend bij de monding in de Kager plas Zweiland. Van zuid naar noord liggen er twee eilanden in de rivier. Bij de verbetering van de Zijl in 1936-37 werd bij het zuidelijkste eiland (het Zijleiland, tegenover de Driegatenbrug) de hoofdstroom van de rivier verlegd van de westzijde naar de oostzijde van dit eiland. Het noordelijke eiland, halverwege de rivier gelegen, werd weggebaggerd. De naar het zuidoosten uitstekende punt van de Zwanburgerpolder ten slotte, werd bij die werkzaamheden afgesneden. Daarbij ontstond het Boterhuiseiland. In de jaren 1970 werden vervolgens grote delen van de Zwanburgerpolder afgegraven.

De Zijl (vroeger: Zyl) is een korte rivier in de Nederlandse provincie Zuid-Holland die de verbinding vormt tussen de Oude Rijn en de Kagerplassen. De Zijl loopt in een zuid-noordrichting en is slechts 4,56 km lang, vanaf de Spanjaardsbrug in de stad Leiden tot de Kager plas Zweiland.[1] Er liggen twee eilanden in de Zijl: het Zijleiland en het Boterhuiseiland. Het noordelijk deel werd vroeger wel de Rechte Zijl genoemd, het zuidelijk deel de Kromme Zijl.[2]

De Zijl (1204: Sile) was oorspronkelijk een getijdenkreek, waarvan het noordelijke deel is rond 1200 gegraven ter afwatering op de Kagerplassen. Het Middelnederlandse woord sīle, Oudfries sīl betekent 'waterafvoer' en behoort tot dezelfde stam als 'zijgen' (Oudhoogduits sīhan 'zeven, druppelen').[3] Het heeft een zelfde oorsprong als het woord zijl ('spuisluis') en is verwant aan Oudnoors sīl 'langzaam stromend water' en Middelnederduits sīl 'waterloop, riool'.

  1. Beheerplan Vaarwegen 2008-2012, deel I en II, Provincie Zuid-Holland, vastgesteld door Gedeputeerde Staten op 28 februari 2006, blz. 25. Op Google of Yumpu of Docplayer
  2. Dit is te lezen op diverse oude landkaarten
  3. Etymologiebank: zijl

From Wikipedia, the free encyclopedia · View on Wikipedia

Developed by razib.in