Johann Sebastian Bach

Johann Sebastian Bach
Johann Sebastian Bach, måla av Elias Gottlieb Hausmann i 1748.
Fødd	21. mars 1685
Fødestad	Eisenach i Tyskland
Død	28. juli 1750 (65 år)
Dødsstad	Leipzig i Tyskland
Opphav	Sachsen-Eisenach, Det tysk-romerske riket
Periode	Barokken
Aktiv	1700-1750
Sjanger	Kammermusikk, vokalmusikk, orgelmusikk, solokonsert
Instrument	Orgel og cembalo
Verka som	Komponist og organist
Mor	Elisabeth Lemmerhirt
Far	Johann Ambrosius Bach
Gift med	Anna Magdalena Bach, Maria Barbara Bach
Born	Wilhelm Friedemann Bach, Carl Philipp Emanuel Bach, Johann Christian Bach, Johann Gottfried Bernhard Bach, Johann Christoph Friedrich Bach, Gottfried Heinrich Bach, Catharina Dorothea Bach, Elisabeth Juliana Friderica Bach, Maria Sophia Bach, Johann Christoph Bach, Léopold Augustus Bach, Christiana Sophia Enrietta Bach, Regina Susanna Bach, Johanna Carolina Bach, Christiana Dorothea Bach, Christiana Benedicta Louisa Bach, Regina Johanna Bach, Johann August Abraham Bach, Ernestus Andreas Bach, Christian Gottlieb Bach

Johann Sebastian Bach (21. mars 1685–28. juli 1750) var ein tysk komponist og organist under barokken. Han vert av mange rekna som ein av dei største komponistane nokon gong, men i samtida var han best kjent som ein stor orgel- og cembalovirtuos.

Dei religiøse og verdslege verka hans for kor, orkester og soloinstrument prega barokkmusikken og vart eit høgdepunkt i perioden. Sjølv om Bach ikkje introduserte nokon nye musikkformer, gjorde han den rådande tyske stilen rikare med ein robust kontrapunktisk teknikk, ei tilrettelegging av harmoniar og motiv frå den minste til den største skala og rytmar og struktur frå utlandet, særleg Italia og Frankrike.

Verka til Bach er akta for den intellektuelle djupna, den tekniske kvaliteten og den kunstnariske venleiken, og omfattar mellom anna dei seks Brandenburgkonsertane, Goldbergvariasjonane, Engelske suitar, Franske suitar, Partitaer og Det veltempererte klavéret, samt Messe i h-moll, Matteuspasjonen, Musikalisches Opfer, Die Kunst der Fuge, Sonatar og partitaer for fiolin, Seks cellosuitar, kyrkjekantatar der 220 av dei er bevart og tilsvarande mange verk for orgel, av dei den kanskje mest kjente orgelkomposisjonen i dag, «Toccata og fuge i d-moll».

Verka hans har gjeve inspirasjon til fleire seinare europeiske komponistar. Bach overlevde barokkperioden og musikken hans vart rekna som umoderne då han døydde. Dei harmonisk komplekse og fleirstemte komposisjonane i barokken stod i sterk kontrast til den enklare, einstemte musikken i wienerklassisismen. Etter at komponisten døydde, vart musikken hans nesten gløymt. Musikken til Bach vart gjenoppdaga på 1800-talet då Felix Mendelssohn-Bartholdy oppførte Matteuspasjonen i Berlin i 1829. Han var òg sentral i utbreiinga av musikken til Bach. I 1850 vart det oppretta eit Bach-selskap.