Kolonialisme er eit herredømeforhold mellom kollektiv, der dei sentrale avgjerdene over liva til dei koloniserte blir tekne av eit kulturelt ulikt og ikkje tilpassingsviljug mindretal av koloniherrar under hovudsakleg ivaretaking av deira interesser. I nyare tid kjem det òg legitimeringsdoktrinar til frå koloniherrane si side, koloniherrar som er overtydde om eigen kulturell verdi.
Kolonitida kallar ein i dag til vanleg epoken med moderne kolonialisme frå oppdaginga av Amerika i 1492 til etter andre verdskrigen, sjølv om det til alle tider har funnest kolonialisme, til dømes romersk, arabisk, osv. Kolonialistisk ideologi og praksis fekk ei tilspissing gjennom imperialismen.