Anarchokapitalizm

Anarchokapitalizm (znany również jako „akap” lub „ankap”) – libertariański i indywidualistyczny system polityczny, który opowiada się za eliminacją monopolu usług państwa na rzecz prywatnych agencji ochrony na wolnym rynku. Twórcą tego terminu jest amerykański ekonomista, historyk i teoretyk polityczny Murray Rothbard^[1]. W społeczeństwie anarchokapitalistycznym egzekwowanie prawa, sądy i wszystkie inne usługi bezpieczeństwa byłyby zapewniane przez prywatne podmioty gospodarcze, takie jak prywatne agencje ochrony^[2][3]. Pomimo swojej nazwy, anarchokapitalizm przeważnie nie jest uznawany za formę anarchizmu^[4][5][6][7].

Anarchokapitaliści opowiadają się za społeczeństwem opartym na dobrowolnej wymianie dobrami i usługami (w tym pieniądzem, dobrami konsumpcyjnymi, gruntami i dobrami inwestycyjnymi). Uznają także działalność charytatywną i wspólnotową za część działań dobrowolnych (nieagresywnych)^[8]. Chociaż anarchokapitaliści są znani z tego, że domagają się prawa do własności prywatnej (zindywidualizowanej lub wspólnej niepublicznej), niektórzy proponują, że niepaństwowa własność publiczna lub wspólnota może również istnieć w społeczeństwie anarchokapitalistycznym^[9]. Istotne jest dla nich, iż jest ona nabywana i przekazywana bez pomocy lub przeszkody ze strony państwa. Anarchokapitalistyczni libertarianie uważają, że jedynym sprawiedliwym lub najkorzystniejszym ekonomicznie sposobem nabycia własności jest dobrowolny handel, darowizna lub pierwotne zawłaszczanie oparte na pracy, a nie agresja lub oszustwo.

Anarchokapitaliści postrzegają kapitalizm wolnorynkowy jako podstawę wolnego i dostatniego społeczeństwa. Według Rothbarda różnica między wolnorynkowym kapitalizmem a „państwowym kapitalizmem” jest jak różnica między „pokojową, dobrowolną wymianą” a zmawiającym się partnerstwem między biznesem a rządem, który używa przymusu, aby podkopać wolny rynek^[10]. „Kapitalizmu”, zgodnie z definicją anarchokapitalistów, nie należy mylić z państwowym kapitalizmem, kapitalizmem kolektywnym, korporacjonizmem lub współczesnymi gospodarkami mieszanymi, w których naturalne zachęty i czynniki zniechęcające do rynku są wypaczane przez interwencję państwa. Opowiadają się za utrzymaniem i sprywatyzowaniem wszystkich funkcji państwa, opierając się na przekonaniu, że państwa są agresywnymi bytami „kradnącymi własność” (określenie, które anarchokapitaliści wykorzystują wobec opodatkowania i wywłaszczenia), inicjują agresję, są „przymusowym monopolem na użycie siły”, wykorzystywanym, by przynieść korzyści wybranym przedsiębiorstwom i osobom fizycznym kosztem innych, „tworzyć monopole”, ograniczenia handlu i ograniczenia wolności osobistych – między innymi za pomocą prawa antynarkotykowego, obowiązkowej edukacji, poboru do wojska, przepisów dotyczących żywności. Uścisk nieskrępowanego kapitalizmu prowadzi do znacznego napięcia między anarchokapitalistami i anarchistami, którzy postrzegają kapitalizm i wolny rynek jako tylko innego rodzaju autorytety. Anarchiści na ogół uważają anarchokapitalizm za wewnętrznie sprzeczny z definicji i oksymoron^[11].