Antropolingwistyka

Ten artykuł należy dopracować: możliwe NPA. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Antropolingwistyka, lingwistyka antropologiczna, językoznawstwo antropologiczne – dyscyplina naukowa zajmująca się badaniem ewolucji myślenia, a dokładniej rozwoju ludzkiego rozumowania z punktu widzenia odzwierciedlenia tego procesu w języku jednostki, szczególnie w słownictwie.

Przeprowadzone w ciągu ostatnich lat badania ewolucji różnych dziedzin wiedzy, znajdujących odbicie w historycznym rozwoju słownictwa wskazują na to, że charakter myślenia był odmienny na różnych stadiach rozwoju zdolności myślowych człowieka.

Przy badaniu ewolucji dziedzin wiedzy możemy wydzielić trzy etapy ich rozwoju:

• Etap przednaukowy – operuje wyobrażeniami i potocznymi pojęciami,
• Etap protonaukowy (wczesny, prymitywno-naukowy) – operuje wyobrażeniami wyspecjalizowanymi, nazwy których są prototerminami,
• Etap naukowy – etap ten operuje pojęciami i terminami jasno zdefiniowanymi dla danej nauki.

Poprzez porównanie synchronicznych stanów terminologii postrzeganych jako sposób formalizacji poszczególnych systemów pojęć przypisywanych różnym epokom chronologicznym, możliwe jest ustalenie tempa rozwoju wybranego fragmentu pojęciowego obrazu świata, jego ilościowych i jakościowych odmian historycznych, etapów specjalizacji i tworzenia gałęzi poszczególnych dyscyplin naukowych. Może to posłużyć jako podstawa do badań mających na celu określenie przyczyn i warunków sprzyjających pogłębianiu wiedzy. To podejście tworzy też możliwość dokonania rekonstrukcji historycznego stanu i tendencji rozwoju danej kultury.

Koncepcja antropolingwistyki została przedstawiona na międzynarodowej konferencji „Język i kultura” w Białymstoku w 2004 roku, gdzie uczeni z Danii, Niemiec, Polski, Rosji, Ukrainy i Wielkiej Brytanii, pracujący w dziedzinie leksykologii, terminoznawstwa oraz lingwistyki kognitywnej i porównawczej, podpisali „Manifest Białostocki”, w którym zostały określone przesłanki dla pojawienia się i podstawowe cechy antropolingwistyki. W tym samym roku powstała też Białostocka seria antropolingwistyki (pierwszy tom – Language and Culture: Establishing foundations for anthropological linguistics). W następnym roku został wydany pierwszy podręcznik pt. Podstawy antropolingwistyki (w języku rosyjskim).