Back Ariel Sharon Afrikaans Ariel Scharon ALS Ariel Sharon AN Ariel Sharon ANG أرئيل شارون Arabic اريل شارون ARZ Ariel Sharon AST Ariel Şaron Azerbaijani Ariel Scharon BAR Ariel Sharon BCL
| |
| Imię i nazwisko po urodzeniu |
Ariel Scheinerman |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
26 lutego 1928 |
| Data i miejsce śmierci |
11 stycznia 2014 |
| Premier Izraela | |
| Okres |
od 7 marca 2001 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| |
Ariel Szaron, również Ari’el Szaron, Arik Szaron (hebr. אֲרִיאֵל שָׁרוֹן, wym. [aʁiˈ(ʔ)el ʃaˈʁon] (
odsłuchaj), ur. jako Ariel Scheinerman 26 lutego 1928 w Kefar Malal, zm. 11 stycznia 2014 w Tel Awiwie) – izraelski polityk i dowódca wojskowy (generał major), premier Izraela w latach 2001–2006, stał na czele dwudziestego dziewiątego i trzydziestego rządu Izraela[1].
Był żołnierzem Sił Obronnych Izraela od czasu ich powstania w 1948. Jako spadochroniarz i oficer, uczestniczył w I wojnie izraelsko-arabskiej (1948–1949), dowodząc plutonem w Brygadzie Aleksandroni i biorąc udział w wielu bitwach (m.in. w operacja Bin Nun Alef). Był głównym twórcą sił specjalnych izraelskiej armii (tzw. Jednostka 101) i akcji odwetowych za ataki arabskich fedainów. Brał także udział w operacjach wojskowych podczas kryzysu sueskiego w 1956, wojny sześciodniowej w 1967, wojny na wyczerpanie (1967–1970) oraz wojny Jom Kipur w 1973. Jako minister obrony, kierował izraelskimi siłami podczas wojny libańskiej w 1982. Uznawany był za jednego z najwybitniejszych dowódców wojskowych w historii Izraela.
Po zakończeniu kariery w armii, rozpoczął działalność polityczną. Wstąpił do prawicowej partii Likud i zajmował ministerialne stanowiska w rządach tworzonych przez to ugrupowanie w latach 1977–1992 i 1996–1999. W 1983 stworzona przez izraelski rząd tzw. Komisja Kahana orzekła, że Szaron, jako minister obrony w trakcie wojny w Libanie w 1982, ponosi osobistą odpowiedzialność za zignorowanie niebezpieczeństwa rozlewu krwi i zemsty, do których doszło w wyniku ataku libańskich oddziałów maronickich na palestyńskich cywili znajdujących się w obozach dla uchodźców Sabra i Szatila[2]. Komisja zarekomendowała usunięcie Szarona ze stanowiska ministerialnego. Początkowo odmówił on złożenia rezygnacji, jednak ostatecznie to uczynił.
Został liderem Likudu w 2000, a następnie premierem Izraela. Stanowisko to piastował od 2001 do 2006.
Od lat 70. do 90. XX wieku Szaron popierał żydowskie osadnictwo na Zachodnim Brzegu i w Strefie Gazy. Jednakże, jako szef rządu, w latach 2004–2005 wprowadzał w życie stworzony przez siebie plan likwidacji osiedli w Strefie Gazy. Napotykając na opór względem tych posunięć nawet we własnej partii, w listopadzie 2005 opuścił Likud i stworzył nowe ugrupowanie – Kadima. Według przewidywań, miał spore szanse na zwycięstwo w wyborach parlamentarnych i wycofanie osadników także z Zachodniego Brzegu, w wyniku serii jednostronnych posunięć[3][4]. Jednakże 4 stycznia 2006 Szaron doznał ciężkiego udaru mózgu i zapadł w śpiączkę, w której pozostawał przez 8 lat aż do śmierci 11 stycznia 2014.
- ↑ 1928-2014 | Ariel Sharon, Former Israeli Prime Minister, Dies at 85, „haaretz”.
- ↑ Ze’ew Schiff, Ehud Ya’ari: Israel’s Lebanon War. Simon and Schuster, 1984, s. 283–284. ISBN 0-671-47991-1.
- ↑ Matt Rees: Ariel Sharon’s fascinating appetite. Salon, 22 października 2011. [dostęp 2014-01-19]. (ang.).
- ↑ Elhanan Miller: Sharon was about to leave two-thirds of the West Bank. The Times of Israel, 19 lutego 2013. [dostęp 2014-01-19].