Back بوابات قيليقية Arabic Kilikiya qapıları Azerbaijani Киликийска порта Bulgarian Porta del Ferro Catalan Kilikische Pforte German Κιλίκιες Πύλες Greek Cilician Gates English Kilikia pordo Esperanto Puertas Cilicias Spanish Ziliziar Ateak Basque
 Turecka autostrada 021 (E90) przed wjazdem na przełęcz | |
| Państwo | |
|---|---|
| Wysokość |
1290 m n.p.m. |
| Pasmo | |
Położenie na mapie Turcji  | |
 37°19′40″N 34°47′40″E/37,327778 34,794444
| |
Brama Cylicyjska, Wrota Cylicyjskie[1], Przełęcz Cylicyjska (tr. Gülek Boğazı) − wąska przełęcz w górach Taurus, najważniejsze połączenie między Cylicją i basenem Morza Śródziemnego oraz Wyżyną Anatolijską. Południowy kraniec znajduje się 44 km na północ od miasta Tars. Brama Cylicyjska położona jest obecnie w prowincji Mersin, która graniczy z prowincją Adana.
W czasach starożytnych brama została nazwana w języku greckim Cilicia Pylai (Brama Cylicji)[2]. Krzyżowcy nazywali to miejsce Bramą Judei, a Arabowie Darb as-Salama. Turecka nazwa Gülek wywodzi się od armeńskiej wsi Gogulak (Gugulak, Gułag), łac. Gogulat lub Coqelaquus znajdującej się przed samą przełęczą[3].
Przełęcz powstała w wyniku erozyjnego działania wód Gökoluk[4], płynącej dnem doliny i była początkowo wąską ścieżką dla karawan. Był to wąwóz ograniczony po obu stronach stromymi ścianami skał o wysokości do kilkuset metrów, który odgrywał ważną rolę w historii regionu. Z biegiem czasu przejście przez przełęcz zostało stopniowo poszerzone[5].
Obecnie przez przełęcz biegnie autostrada 021, będąca częścią projektowanego korytarza śródziemnomorskiego z Ankary do Adana przez przełęcz w okolice Tarsu.
- ↑ Tars - miasto św. Pawła [online], Tygodnik Katolicki Niedziela [dostęp 2014-02-17] (pol.).
- ↑ Strabon II 7,9
- ↑ Martijn Theodoor Houtsma: E.J. Brill's First Encyclopaedia of Islam, 1913-1936. E.J. Brill, 1987, ISBN 9-004-08265-4, S. 182.
- ↑ „durch die Pylai Kilikias aus Kappadokien u. heißt heute Tarsus Cayi (die Quellen Gökoluk bzw. Yesiloluk Dere” w: Friedrich Hild, Hansgerd Hellenkemper. Kilikien und Isaurien t.215,cz. 1 s. 327, 1990
- ↑ Wielka encyklopedia PWN. Jan Wojnowski s. 246, 2005