Back Koronavirussiekte-2019 Afrikaans ኮቪድ 19 Amharic 新冠肺炎 AMI COVID-19 AN Wuhanes feforadl ANG कोरोनावायरस रोग 2019 ANP مرض فيروس كورونا 2019 Arabic كوڤيد-19 ARY كوڤيد-19 ARZ কৰ'নাভাইৰাছ ৰোগ ২০১৯ Assamese
 Droga transmisji i cykl życiowy SARS-CoV-2 wywołującego COVID-19 | |
| Śmiertelność |
globalnie (IFR) – 0,5–1%[1] |
|---|---|
| Czynnik chorobotwórczy | |
| Nazwa |
wirus SARS-CoV-2 |
| Epidemiologia | |
| Droga szerzenia |
kropelkowa |
| Występowanie | |
| Prawo | |
| Podlega zgłoszeniu WHO |
tak |
COVID-19 (od ang. coronavirus disease 2019)[4] – choroba zakaźna układu oddechowego wywołana zakażeniem wirusem SARS-CoV-2[5][6][7]. Została po raz pierwszy rozpoznana i opisana w listopadzie 2019, w środkowych Chinach (miasto Wuhan, w prowincji Hubei) podczas serii zachorowań zapoczątkowujących pandemię tej choroby[8][9][10][11].
Standardową metodą diagnozowania zakażenia jest test łańcuchowej reakcji polimerazy w czasie rzeczywistym z odwrotną transkryptazą (RT-qPCR, real-time RT-PCR) wykonany z wymazu nosowo-gardłowego lub próbki plwociny, który dostarcza wyniki w czasie od kilku godzin do dwóch dni. Analiza przeciwciał z próbki surowicy krwi również może być wykorzystana jako metoda diagnostyczna, pozwalająca na otrzymanie wyniku w ciągu kilku dni[12]. Choroba może także zostać zdiagnozowana na podstawie oceny kombinacji objawów, czynników ryzyka oraz wyniku badania tomografii komputerowej klatki piersiowej, wykazującego cechy zapalenia płuc[13][14].
Na podstawie danych aktualizowanych przez Uniwersytet Johnsa Hopkinsa z 12 sierpnia 2022 wyliczona śmiertelność (CFR – case fatality rate, czyli liczba zgonów na zarejestrowane przypadki zachorowania) jest na poziomie 1,09%[15]. Obecnie (dane z 11 sierpnia 2022) śmiertelność w Polsce wynosi 1,91%[16]. 30 stycznia 2020 roku WHO ogłosiło stan zagrożenia dla zdrowia publicznego o zasięgu międzynarodowym w wyniku rozprzestrzeniającej się epidemii COVID-19[17][18]. 11 marca 2020 WHO uznało serię zachorowań na COVID-19 występującą od listopada 2019 za pandemię[19][20]. 5 maja 2023 WHO ogłosiła, że choroba COVID-19 przestała stanowić globalne zagrożenie dla zdrowia publicznego[21].
≥100 mln
10 mln – 100 mln
1 mln – 10 mln
100 tys. – 1 mln
10 tys. – 100 tys.
1 tys. – 10 tys.
100–1000
1–100
brak zachorowań lub brak danych
- ↑ Światowa Organizacja Zdrowia (WHO), nCoV śmiertelność [online], www.who.int [dostęp 2020-08-04] (ang.).
- ↑ New-type coronavirus causes pneumonia in Wuhan: expert [online], Xinhuanet [dostęp 2020-01-23].
- ↑ 中国疾病预防控制中心 [online], Chinese Center for Disease Control and Prevention [dostęp 2020-01-23] [zarchiwizowane z adresu 2020-01-11].
- ↑ The Illness Now Has a Name, COVID-19, „The New York Times”, 11 lutego 2020, ISSN 0362-4331 [dostęp 2020-02-12] (ang.).
- ↑ Alexander E. Gorbalenya i inni, Severe acute respiratory syndrome-related coronavirus. The species and its viruses – a statement of the Coronavirus Study Group, biorxiv, 2020, DOI: 10.1101/2020.02.07.937862, preprint (ang.).
- ↑ Naming the coronavirus disease (COVID-19) and the virus that causes it [online], Światowa Organizacja Zdrowia [dostęp 2020-03-06] (ang.).
- ↑ COVID-19, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-07-30].
- ↑ David S. Hui i inni, The continuing 2019-nCoV epidemic threat of novel coronaviruses to global health – The latest 2019 novel coronavirus outbreak in Wuhan, China, „International Journal of Infectious Diseases”, 91, 2020, s. 264–266, DOI: 10.1016/j.ijid.2020.01.009, PMID: 31953166, PMCID: PMC7128332.
- ↑ Q&A on coronaviruses (COVID-19) [online], Światowa Organizacja Zdrowia [dostęp 2020-03-06] [zarchiwizowane z adresu 2020-01-20] (ang.).
- ↑ Coronavirus: China’s first confirmed Covid-19 case traced back to November 17 [online], scmp.com, 13 marca 2020 [dostęp 2020-03-21] (ang.).
- ↑ The first COVID-19 case originated on November 17, according to Chinese officials searching for ‘patient zero’ [online], businessinsider.com, 13 marca 2020 [dostęp 2020-03-21] (ang.).
- ↑ Dennis Normile, Singapore claims first use of antibody test to track coronavirus infections [online], Science | AAAS, 27 lutego 2020 [dostęp 2020-03-06] (ang.).
- ↑ Ying-Hui Jin i inni, A rapid advice guideline for the diagnosis and treatment of 2019 novel coronavirus (2019-nCoV) infected pneumonia (standard version), „Military Medical Research”, 7 (1), 2020, s. 4, DOI: 10.1186/s40779-020-0233-6, PMID: 32029004, PMCID: PMC7003341.
- ↑ CT provides best diagnosis for COVID-19 [online], ScienceDaily [dostęp 2020-03-06] (ang.).
- ↑ ArcGIS Dashboards [online], gisanddata.maps.arcgis.com [dostęp 2022-08-12].
- ↑ Mortality Risk of COVID-19 – Statistics and Research [online], Our World in Data [dostęp 2021-04-16].
- ↑ Coronavirus Disease (COVID-19) – events as they happen [online], Światowa Organizacja Zdrowia [dostęp 2020-03-06] (ang.).
- ↑ Światowa Organizacja Zdrowia, Statement on the second meeting of the International Health Regulations (2005) Emergency Committee regarding the outbreak of novel coronavirus (2019-nCoV) [online], WHO, 30 stycznia 2020 [zarchiwizowane z adresu 2020-01-31] (ang.).
- ↑ Światowa Organizacja Zdrowia uznała Covid-19 za pandemię [online], Dziennik Wschodni, 11 marca 2020 [dostęp 2020-03-11] (pol.).
- ↑ Jamie Ducharme, The WHO Just Declared Coronavirus COVID-19 a Pandemic [online], Time, 11 marca 2020 [dostęp 2020-03-11] (ang.).
- ↑ World Health Organization (WHO), Statement on the fifteenth meeting of the International Health Regulations (2005) Emergency Committee regarding the coronavirus disease (COVID-19) pandemic [online], WHO, 5 maja 2023 [dostęp 2023-05-06] [zarchiwizowane z adresu 2023-05-05].