Darwinizm

Ten artykuł dotyczy teorii rozwoju życia. Zobacz też: inne znaczenia.

Darwinizm – ogólna teoria rozwoju życia sformułowana przez brytyjskiego przyrodnika Karola Darwina^[1]. Teoria stała się fundamentem nauki o ewolucji organizmów oraz wpłynęła na myśl filozoficzną. Twórców odwołujących się do teorii ewolucji Darwina w dziełach filozoficznych określa się jako darwinistów. Myśl filozoficzna odwołująca się do teorii ewolucji nie jest jednorodna. Poszczególni autorzy tworzą frakcje, a na łamach czasopism odbywa się dyskurs pomiędzy nimi^[2]. Teoria Darwina wpływa zarówno na naukę, jak i politykę. Kontekst społeczny i polityczny prowadzi do zakłócenia nauki ideologią, czego efektem jest odmienne przedstawianie poglądów w poszczególnych tradycjach narodowych^[3]. Interpretacja ewolucji biologicznej wzbogacona o osiągnięcia genetyki doprowadziła do powstania neodarwinizmu, koncentrującego się na zmianach w genotypie i fenotypie organizmu. Koncepcja ta jednak nie pozwoliła na pełne wyjaśnienie znanych biologii zjawisk^[4]. Rozwinięcie teorii Darwina określane jako nowoczesna synteza ewolucyjna^[5] (ang. modern synthesis) doprowadziło do dwóch ujęć nazwanych neodarwinizmem. Pierwsze z nich koncentruje się na działaniu genów i traktuje organizm jako replikator. Drugie poświęca więcej uwagi plastyczności organizmów i zmianom adaptacyjnym^[6]. Powstał także holistyczny darwinizm, który dostrzega ewolucję na wszystkich poziomach organizacji życia, w tym na poziomie superorganizmów, jakim są społeczeństwa. Paradygmat darwinizmu holistycznego wywołuje konsekwencje nie tylko w biologii, lecz także w naukach społecznych, szczególnie w ekonomii i politologii^[7].