Back Dnipro Afrikaans Dnipro ALS Dnipró AN دنبرو Arabic Dnipró AST Dnipro AVK Dnepr (şəhər) Azerbaijani دنیپرو AZB Днепр (ҡала) Bashkir Дніпро Byelorussian
| |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Obwód | |||||
| Data założenia |
1776, ponownie 9 maja 1787 | ||||
| Prawa miejskie |
1776 | ||||
| Zarządzający | |||||
| Powierzchnia |
409,72 km² | ||||
| Wysokość |
52–188 m n.p.m. | ||||
| Populacja (01.01.2021) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
| Nr kierunkowy |
+380 56 | ||||
| Kod pocztowy |
49000 | ||||
| Tablice rejestracyjne |
АЕ 0000 ХХ (wcześniej 04) | ||||
Położenie na mapie Ukrainy  | |||||
Położenie na mapie obwodu dniepropetrowskiego  | |||||
 48°28′N 35°01′E/48,466667 35,016667
| |||||
| Strona internetowa | |||||
Dniepr[1] (ukr. Дніпро, Dnipro) – miasto w środkowo-wschodniej części Ukrainy, na obu brzegach Dniepru i u ujścia Samary. Na początku 2021 r., z liczbą 980 948 mieszkańców, Dniepr zajmował 4. miejsce wśród najludniejszych ukraińskich miast[2]. Stolica obwodu dniepropetrowskiego.
W latach 1787–1796 oraz 1802–1926 miasto nosiło nazwę Jekaterynosław (ros. Екатеринослав, Jekatierinosław; ukr. Катеринослав, Katerynosław), w latach 1796–1802 Noworosyjsk (ros. Новороссийск, Noworossijsk; ukr. Новоросійськ, Noworosijśk), w latach 1926–2016 Dniepropetrowsk; (ukr. Дніпропетровськ, Dnipropetrowśk; ros. Днепропетровск, Dniepropietrowsk)[3].
W mieście znajdują się znaczący węzeł kolejowy, metro, międzynarodowy port lotniczy, port nad Dnieprem. Jest to jeden z głównych ośrodków przemysłowych i kulturalno-naukowych Ukrainy[4]. Funkcjonuje hutnictwo żelaza, przemysł metalurgiczny, maszynowy, elektromaszynowy, chemiczny, spożywczy, obuwniczy, drzewny, duża elektrownia cieplna. W czasach sowieckich miało status miasta zamkniętego ze względu na jedną z najważniejszych fabryk rakiet w ZSRR (Jużmasz/Piwdenmasz).
W 1918 r., przy znaczącym udziale Polaków, m.in. prof. Wincentego Tomaszewicza i prof. Władysława Dzierżyńskiego (lekarzy; W. Dzierżyński krótko, ok. roku, był jego prorektorem)[5] utworzono obecny Dnieprzański Uniwersytet Narodowy im. Ołesia Honczara (wydział lekarski). Jego absolwentem jest późniejszy premier (1992–1993) i prezydent Ukrainy (1994–2005) – Łeonid Kuczma.
- ↑ Zmiany wprowadzone na 95. posiedzeniu Komisji (23 listopada 2016).
- ↑ State Statistics Service of Ukraine, Number of Present Population of Ukraine, as of January 1, 2021.
- ↑ Nazewnictwo geograficzne świata. Cz. 6: Białoruś, Rosja, Ukraina. Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2005. ISBN 83-239-9020-4.
- ↑ Dniepr, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2022-04-15].
- ↑ Wincenty Tomaszewicz: Ze wspomnień lekarza. Warszawa 1965, s. 290–303 i nast.