Dwunastnica (łac. duodenum) – rurowaty narząd wychodzący z żołądka i stanowiący początkowy odcinek jelita cienkiego kręgowców[1]. Do dwunastnicy zwykle spływa żółć przez ujście przewodu pęcherzyka żółciowego i enzymy trzustkowe przez dwa lub jeden przewód wyprowadzający trzustki[1]. Oprócz tego dwunastnica wydziela także śluz zobojętniający treść dostającą się do niej z żołądka za pomocą obecnych w błonie podśluzowej gruczołów Brunnera (łac. glandulae Brunneri, inaczej gruczoły dwunastnicy, gruczoły dwunastnicze łac. glandulae duodenales)[2][3][4]. Nazwę „dwunastnica” wprowadził około 300 roku p.n.e. grecki lekarz Herofilos z Chalcedonu, oceniając długość tej części przewodu pokarmowego człowieka na szerokość 12 palców. Jest to miara bardzo nieprecyzyjna (u człowieka dwunastnica ma długość od 20 do 30 cm), mimo to nazwa przetrwała i jest używana także w stosunku do narządu homologicznego u innych kręgowców, u których w wyniku różnic międzygatunkowych wymiary tego odcinka przewodu pokarmowego są często bardzo odmienne[5][4][6].
<ref>
. Brak tekstu w przypisie o nazwie Szarski
<ref>
. Brak tekstu w przypisie o nazwie Sembrat
<ref>
. Brak tekstu w przypisie o nazwie Junqueira
<ref>
. Brak tekstu w przypisie o nazwie Bochenek
<ref>
. Brak tekstu w przypisie o nazwie Krysiak2
<ref>
. Brak tekstu w przypisie o nazwie Gray