Dzierzbowron

Dzierzbowron

Gymnorhina tibicen[1]
(Latham, 1802)
Samiec G. tibicen hypoleuca, Tasmania
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	ostroloty
Podrodzina	srokacze
Rodzaj	Gymnorhina G.R. Gray, 1840
Gatunek	dzierzbowron
Synonimy
C[oracias] tibicen Latham, 1801 Cracticus hypoleucus Gould, 1837[2] Gymnorhina leuconota Gould, 1844[3] Cracticus tibicen intermissus Mathews, 1912[4] Cracticus hypoleucus intermedius Mathews, 1912[5] Gymnorhina tibicen finki Mathews, 1914[6]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[7]
najmniejszej troski
Zasięg występowania
Mapa występowania podgatunków dzierzbowrona
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Dzierzbowron^[8] (Gymnorhina tibicen) – średniej wielkości czarno-biały ptak z rodziny ostrolotów, którego rodzimy zasięg obejmuje Australię i południową Nową Gwineę. Mimo że dawniej rozdzielany na trzy gatunki, obecnie przez IOC uznawany jest za jeden gatunek z dziewięcioma podgatunkami. Nazywany w języku angielskim Australian magpie – dosł. australijska sroka – ptak nie ma jednak nic wspólnego z eurazjatycką sroką, która jest przedstawicielem krukowatych. Dorosłe dzierzbowrony to dość krzepkie ptaki o długości ciała wahającej się między 37 a 43 cm i charakterystycznym czarno-białym upierzeniu, czerwonych oczach i mocnym, klinowatym, białoniebiesko-czarnym dziobie. Samiec i samica są podobne z wyglądu – można je rozróżnić po znakowaniu na grzbiecie. Ze względu na długie nogi dzierzbowron raczej chodzi zamiast skakać i większość czasu spędza na ziemi.

Dzierzbowron ma bogaty zasób skomplikowanych głosów. Jest wszystkożerny, a podstawę jego zróżnicowanej diety stanowią bezkręgowce. Na ogół to osiadły i terytorialny ptak. W obrębie zasięgu jest to szeroko rozprzestrzeniony ptak, spotykany na co dzień – dobrze przystosował się do życia w siedliskach ludzkich. Jest to charakterystyczny ptak dla parków, ogrodów i farm w Australii i Nowej Gwinei. W całym tym obszarze gatunek żeruje i dokarmiany jest w domostwach, jednak na wiosnę niewielki odsetek gniazdujących ptaków (w większości samców) staje się agresywny i po zanurkowaniu z powietrza atakuje ludzi, którzy zbliżają się do gniazd, szczególnie rowerzystów. W latach 60. XIX wieku dzierzbowrony introdukowano na Nową Zelandię, jednak potem zaczęły padać oskarżenia o zastępowanie siedlisk rodzimym gatunkom i obecnie G. tibicen uchodzi tam za szkodnika^[9]. Introdukcje miały miejsce również na Wyspach Salomona i Fidżi, gdzie ptaki te nie są uznawane za gatunek inwazyjny. Dzierzbowron jest maskotką kilku australijskich klubów sportowych, między innymi Collingwood Magpies.