EAN

EAN (ang. European Article Number – Europejski Kod Towarowy) – rodzina kodów kreskowych (symbolika) wprowadzona w 1977 roku przez stowarzyszenie European Article Numbering. Kod został opracowany na podstawie opracowanego wcześniej w USA i Kanadzie kodu UPC. W lutym 2005 roku oba te systemy zostały ujednolicone jako Global Trade Item Number (GTIN) poprzez nowo powołaną globalną organizację GS1^[1]. EAN to kod ciągły, numeryczny, modularny, samosprawdzalny z dodatkową obowiązkową cyfrą kontrolną. Kod wymaga stosunkowo wysokiej precyzji wydruku, stąd nie może być stosowany na niskiej jakości papierze (np. kartonie) oraz wymaga w miarę dobrej jakości drukarek.

Kod ma stałą długość. Stosuje się cztery wersje kodu:

• EAN-13 (GTIN-13) – składa się z 12 cyfr danych i jednej cyfry kontrolnej
• EAN-8 (GTIN-8) – składa się z 7 cyfr danych i jednej cyfry kontrolnej
• EAN-128 (GTIN-128) – ma zmienną liczbę znaków alfanumerycznych i jedną cyfrę kontrolną
• EAN-14 (GTIN-14) – składa się z 13 cyfr danych i jednej cyfry kontrolnej.

W Europie i Japonii (jako JAN) symbolika ta jest powszechnie wykorzystywana do znakowania opakowań jednostkowych oraz zbiorczych (zarówno EAN-8, jak i EAN-13). Wersję EAN-13 wykorzystuje się również m.in. do kodowania numerów ISBN, ISMN czy ISSN.

Kod EAN-8 przeznaczono dla małych opakowań, na których nie zmieściłby się kod EAN-13. Jednakże ze względu na wyczerpywanie się puli kodów EAN-13 przydzielonych danemu producentowi, wielu z nich stosuje indywidualnie przydzielane kody EAN-8 na dużych opakowaniach.

Przy oznaczaniu opakowań jednostkowych w kodzie EAN-13 wyróżnia się cztery grupy:

• Prefiks GS1 obejmujący pierwsze trzy cyfry. Zwykle oznaczają one kod kraju (np. 590 – Polska), z wyjątkiem oznaczeń rozpoczynających się od cyfry 2 – tzw. kodów wagowych, takimi kodami oznaczane są produkty o zmiennej masie i rozmiarach, zazwyczaj konfekcjonowane w sklepach. Prefiks GS1 nie oznacza jednak kraju pochodzenia towaru lub przedsiębiorstwa, lecz jedynie numer organizacji krajowej, w której dany produkt jest zarejestrowany. W przypadku kodowania numerów ISSN w kodzie występuje przedrostek 977, natomiast 978 lub 979 dla ISBN (w wersji dziesięciocyfrowej) i 979 dla ISMN.
• Numer producenta (kod producenta) mający od jednej do dziewięciu cyfr. Prefiks GS1 i numer producenta stanowią razem Prefiks firmy GS1, który przydzielany jest przez organizacje krajowe GS1 lub GS1 Global Office^[1].
• Kod produktu o długości zależnej od długości numeru producenta.
• Cyfra kontrolna.

W przypadku kodów wagowych (rozpoczynających się cyfrą 2) poszczególne pozycje kodu oznaczają najczęściej (możliwe są także inne konfiguracje kodu, np. zwiększenie precyzji kodowania wagi kosztem zmniejszenia liczby cyfr oznaczających kod artykułu):

• cyfra 2 oznaczająca kod wagowy,
• cyfra nadawana przez sklep zależnie od tego czy w kodzie jest waga czy cena,
• czterocyfrowy kod produktu nadawany przez sklep lub GTIN,
• cyfra kontrolna pola wagi lub ceny obliczana zmodyfikowaną metodą Luhna^[2],
• pięciocyfrowy kod zawierający wagę lub cenę produktu. W przypadku wagi kolejne cyfry oznaczają kilogramy i gramy, a w przypadku ceny cyfry w Polsce oznaczają złote i grosze,
• cyfra kontrolna.

Stosowany może być również dwu- lub pięciocyfrowy dodatek do kodu, tzw. add-on, w którym mogą być zapisane np. informacje o numerze wydania danego czasopisma w danym roku.

• 
  Kod EAN-13
• 
  Przykład kodu EAN-8
• 
  Przykład wykorzystania symboliki EAN13 do zakodowania numeru ISSN