Back اقتصاد رفاه Arabic Rifah iqtisadiyyatı Azerbaijani Икономика на благосъстоянието Bulgarian জনকল্যাণ অর্থনীতি Bengali/Bangla Economia del benestar Catalan Ekonomie blahobytu Czech Velfærdsøkonomi Danish Wohlfahrtsökonomik German Welfare economics English Economía del bienestar Spanish
Ekonomia dobrobytu (ang. welfare economics)[1]. – teoria ekonomiczna, która stanowi integralną część klasycznej szkoły ekonomii.
Współcześnie ekonomia dobrobytu określona jest jako podstawa polityki społeczno-gospodarczej państwa. Zagadnienia rozważane w jej ramach to m.in.: sposób zorganizowania sprawnie funkcjonującej gospodarki, konstrukcja właściwego systemu podatkowego czy metoda optymalnego zróżnicowania dochodów. Jest czasem zaliczana do ekonomii normatywnej, a nie pozytywnej, choć klasyczni autorzy tego nurtu, jak Pigou i Kaldor, zaznaczali że ekonomia powinna być ściśle pozytywna i zewnętrzna w stosunku do polityki[2][3].
Ekonomia dobrobytu w wymiarze teoretycznym definiuje kryteria wyboru społecznego, a na poziomie praktycznym stosuje te kryteria do oceny gospodarek opartych na różnych instytucjach (rządzie, rynku) w celu identyfikowania wyboru najbardziej pożądanego. Nową gałąź wysoce abstrakcyjnej ekonomii dobrobytu, zwaną nową ekonomią polityczną, teorią wyboru publicznego, stworzyła praca Kennetha Arrowa o paradoksie głosowania. Zagadnienie ekonomii dobrobytu rozważa również Amartya Sen.
Dziedzina ekonomii dobrobytu jest związana z dwoma podstawowymi twierdzeniami. Pierwsze z nich mówi, że przy określonych założeniach, rynki na których panuje konkurencja doskonała prowadzą do osiągnięcia optymalnej (w sensie słabego optimum Pareto) alokacji zasobów. Jest to formalizacja metafory niewidzialnej ręki rynku Adama Smitha. Drugie twierdzenie ekonomii dobrobytu mówi, że przy spełnieniu określonych założeń, dowolne optimum Pareto utrzymuje się jako dynamiczna równowaga rynkowa. Oznacza to, że możliwe jest przejście do preferowanego optimum (określonego według funkcji dobrobytu społecznego) przy pomocy redystrybucji, i pozostawienie go jako nowej wolnorynkowej dynamicznej równowagi. Ekonomia dobrobytu wskazują także na możliwe przyczyny zawodności rynku, która ma miejsce, gdy założenia podstawowych twierdzeń nie są spełnione (np. gdy występuje asymetria informacyjna)[4][5].
- ↑ Matthew Bishop: Essential economics: an A−Z guide. New York: Bloomberg Press, 2009, s. 332. ISBN 978-1-57660-351-2.
- ↑ Arthur Cecil Pigou, Protective & preferential import duties, Routledge, 1906, s. 1–3.
- ↑ Nicholas Kaldor, Welfare Propositions of Economics and Interpersonal Comparisons of Utility, „The Economic Journal”, 49 (195), 1939, s. 549–552, DOI: 10.2307/2224835, JSTOR: 2224835 [dostęp 2017-01-28].
- ↑ Joseph E. Stiglitz, Information, [w:] The Concise Encyclopedia of Economics [online].
- ↑ Peter J. Hammond, The Efficiency Theorems and Market Failure, „ResearchGate”, 6 sierpnia 2009 [dostęp 2016-12-20].