Back Muyer fatal AST Füsunkar xanım Azerbaijani Femme fatale BCL Femme fatale Breton Femme fatale Catalan ژنی ئاژاوەگێڕ CKB Femme fatale Czech Femme fatale Danish Femme fatale German Φαμ φατάλ Greek
Femme fatale (wym. [fam fatal][1]), kobieta fatalna – związek frazeologiczny oznaczający kobietę przynoszącą mężczyźnie porażkę i zgubę. Zwrot femme fatale jest zwyczajowo używany do opisania kobiet, za których przyczyną rozpadają się małżeństwa, a także kobiet wykorzystujących swoją pozycję społeczną lub cechy osobowości do wykorzystywania mężczyzn na różne sposoby ze szkodą dla nich. Femme fatale to kobieta świadomie zdobywająca, wykorzystująca i porzucająca mężczyznę.
Motyw femme fatale wywodzi się ze starożytnych wierzeń. Wczesnymi przykładami femme fatale są: sumeryjska bogini Isztar i biblijne Dalila i Salome oraz Lilith z tradycji judaistycznej. W mitologii greckiej funkcję femme fatale pełnią syreny, Sfinks, Skylla i Klitajmestra.
W XIX w. i na początku XX motyw femme fatale stał się modny i pojawiał się m.in. w twórczości Aleksandra Dumasa, Edvarda Muncha, Gustava Klimta, Gustave’a Moreau, Joris-Karla Huysmansa oraz Alfonsa Muchy.
Jedną z pierwszych polskich femme fatale była Aspazja z powieści Poganka (wyd. 1846) Narcyzy Żmichowskiej oraz Izabela Łęcka z powieści Lalka (wyd. książkowe 1890) Bolesława Prusa.
Postać femme fatale często występowała w kinie gangsterskim oraz kinie noir. Wizerunek „kobiety fatalnej” utrwaliły Lauren Bacall w Wielkim śnie, Barbara Stanwyck w Podwójnym ubezpieczeniu i Rita Hayworth w filmach: Gilda, czy Dama z Szanghaju a także: Rebecca Romijn w Femme fatale.
Miano femme fatale uzyskała także Mata Hari, egzotyczna tancerka, uznana za winną podwójnego szpiegostwa w okresie I wojny światowej.
- ↑ femme fatale – Słownik języka polskiego PWN [online], sjp.pwn.pl [dostęp 2019-07-18] (pol.).