Fosfoniany

Fosfoniany – fosforoorganiczne (zaliczane też do związków fosforanoorganicznych) estry lub sole kwasu fosfonowego i jego pochodnych, cechujące się występowaniem jednego wiązania P–C (np. C−PO(OR)₂, R=alkil lub aryl). W fosfonianach fosfor znajduje się na formalnym III stopniu utlenienia, jest pięciowiązalny (λ⁵) i tetrakoordynacyjny (σ⁴), to znaczy ma cztery ligandy^[1].

Związki zbliżone strukturalnie do fosfonianów to:

• H-fosfoniany, zawierające wiązanie P−H zamiast P−C
• bisfosfoniany, zawierające układ P−C−P
• fosfiniany (związki P^I), zawierające wiązania C−P−C, H−P−C lub H−P−H.